Wstymp
We Ameryce, tak kej som te nojprowdziwsze gwiozdy, we „Holyłudzie”, boł taki reżyser Alfryd Hitchcock, tyn łod filmu „Ptoki”- kiery godoł, co recept (przepis) na dobry film to je taki, że mo sie zaczynonć trzynsieniem ziemi, a potym napiyncie ( napięcie) powinno stopniowo rosnonć.
Historio, kiero chca wom opedzieć jest prowdziowo i zaczyno blank tak, jak richtig (naprawdę ) dobry film.
Nie byda używać prawdziwych mianów ( imion i nazwisk) łod bohaterów, ino cołkiym inksze , zmienia tyż miasto, i nieftore szczegóły – bo terozki (teraz) wjycie te RODO wszandzie nos „znojdzie” , a myśla, że miana tukej ( tutaj) nie som niezbyndne ino wydarzynia.
Łogłoszynie w cajtungu – marzynie życio
Boł roz jedyn uczuny ( wykształcony ) chop, kiery (który) miyszkoł we Australii. Profesor slawistyki, znoł jynzyk niemiecki i angielski.
Podjoł decyzjo, bo mu stukło chnet zibcih jahre ( 70 lat) , znojdzie wreszcie grób swego łojca, keiry zginoł w czasie wojny we Rumunii. Boł wtedy rok 2007.
Godoł o swym marzyniu z kamratkom (koleżankom) ze Polski, kiero mu pedziała, że miasto M. to chyba ślonskie, co werci sie ( opłaci się ) tam poszukać grobu fatra.
Posłoł do cajtunga ( gazety) łogłoszynie, co szuko grobu niemieckiego żołnierza, swego łojca, podoł jego imie Harald. Napisoł jego miano : „takie i takie”, i że łon boł bezmaś (prawdopodobnie) ze miasta M., kiere to miasto jest terozki (teraz) we Polsce. Wjycie ( wiecie) , tako jest naszo ślonsko historio, co naszych chłopców z brali do niemieckiego wojska…Napisoł tyż, że jego fater zginoł w Ploeszti w Rumunii w 1944 roku.
Kej (jak) to we żiyciu bywo, przez tsufal ( przez przypadek) ogłoszynie przeczytała jedno kobjyta z M. , kiero tyż bez tsufal dostała tyn cajtung ( gazeta) . Łonej te nazwisko żołnierza boło znane, bo przeca w M. my się wszyscy znomy.
Bioła sie z myśloma, ale zadzwoniła do Paulka (Pawła ) , kiery mioł takie same miano, co tyn żołnierz , aże ftoś szuko jego fatra, bo imie było blank ( dokładnie ) te same… Ale tak richtig ( tak naprawdę) – cosik sie zgodzało do końca.
Paulek pedzioł, że to moge być pomyłka, ale napisoł na tyn e-mail ze łogłoszynio. Napisoł, co jego fater richtig mianowoł sie ( nazywał się ) jak tyn żołnierz, no łon nie zginoł we Rumunii, ale ocaloł i wrócił do M.w 1949 roku. Podoł poszukującymu numer telefona.
Za 2 godziny zadzwonił Paulkowi telefon i tyn profesor. Pedzioł, co zarozki pośle zdjyncia swego fatra kiere posiado, coby łon to łobejrzoł.
Mail przyszoł i Paulek łoglondoł je po kolei. Kiedy wejrzoł na czworte zdjyncie, ostoł bez słów, bo zoboczył swego fatra Haralda , kiery stoł ze swymi starzykami ( rodzicami ) przed rodzinnom chałupom we M. .
Po puklu ( po plecach ) przeszły mu ciarki.
– Ponbóczku świynty ( Panie Boże święty) , dyć jak ktoś zza oceanu godo, ze to jego fater, to przeca łoznaczo, że to NASZ fater! …i my som braty! – pomyśloł Paulek.
– Kiej to możliwe, co żyjymy i nie znomy jedyn drugiego? To sie nie mieści we gowie!
Profesor
Niedługo po tyj rozmowie, profesor wsiod do fligra ( samolotu) i przyfurgoł ( przyleciał ) do Polski i przyjechoł do M..
Paulek, kiery myśloł, że jedynym jego rodzeństwem jest siostra, nogle we swych drzwierzach (drzwiach) łoboczył brata.
Łzy same pociekły łobum z łoczu, i żodyn nie umioł nic pedzieć. To milczynie boło połne emocji.
Profesor wyglondoł blank jak ich fater i ołpa : mioł blank te same łoczy, rysy, gesty – chodził tyż jak Harald senior….
Bracio znali sie godzina, a tak sie czuli, kej by się razym chowali. Naczli szukać,wyciongli stare albumy i zaczli układać te puzzle ich wspólnego życio.
Harald junior bez 60 lot szukoł grobu fatra, a znaloz nieznano czynść familii, brata, siostra i ich bajtli. A łoni przyjyli go ,kej by nie boło 50 lot rozłąki, keby ( jakby ) sie znali łod zawsze.
Do terozki dzwoniom do siebie i poznajom sie durch z rostomaitych ( różnych ) stron, godają o swoich marzyniach ( marzeniach, pragnieniach ), bo łone we życiu som bardzo ważne, łone nos odróżniają łod inkszych sworzeń.
Bracio wiedzom o sobie coroz wjyncej, przeca tyle lot do nadrobjynio!
A godajom, że takie rzeczy zdarzajom sie ino we filmach… Profesor teroz przyjeżdżo do Polski i zwiedzo ojczyzna fatra.
Historio, naszkryflano ( nakreślona) na nowo…
Ich wspólny fater w 1942 roku richtig boł w niemieckim wojsku. Dostoł rozkaz wahtować ( pilnować ) złoża ropy wedle miasta Ploeszti we Rumunii. Służył we łobronie przeciwlotniczyj.
Tam pozoł pjykno frela ( młoda panna) , Słowenka, kiero pracowała we lazarycie ( szpitalu ). Modzi sie pszoli (kochali) i łobiecali sie hajtnonć ( wziąć ślub) po wojnie. No, nogle do miasta wkroczyła Armia Czerwono i Harald trafił do radzieckiej niewoli, kej boł do 1949 roku!!!
I dopiero tak nieskoro po wojnie, wrócił do M..
Po powrocie do Polski pojechoł do Ploeszti do Rumunii, szukać swojej miłości życio. Nie znod nic.
Pora lot szukoł przez rostomaite organizacje swojej ukochanej, ale dostoł informacjo, że we 1944 cołki lazaryt (szpital) zniszczyło bombardowanie i wszyscy we lazarycie zgineli. Ślad po narzyczonyj zaginoł.
Prowda boło blank inkszo ( prawda była zupełnie inna)
Mama Haralda juniora przeżyła i łona tyż szukała mynszczyzny swego życio. Tym bardziyj, że szukała łojca swego dziecka, o kierym nie zdążyła mu pedzieć…
Syn na cześć fatra dostoł jego imie, a miano matka dała mu swoje . Nie traciła nadziei i durch szukała Haralda . Przejeździła Rumunia i Węgry tam i nazod ( tam i z powrotem)
Zamieszkała w końcu we Monachium, a pora lot później poznała Australijczyka, hajtła sie ( wyszła za mąż) i pojechała mjyszkać za wielko woda…..
Mody Harald zaczoł żyć we Australii, a że boł bardzo mondry i skończoł nojważniejsze i najwyższe szkoły, łobiecoł sie, że kiedyś łodnajdzie grób fatra. Jedynom pamiontkom po fatrze boły zdjyncia i dowód miłości Haralda do swej pielęgniarki, drewniany talyrz – z napisem „Dla mojej ukochanej” i datom : 1944 i podpisany imieniem Harald i jego mianem. Talyrz wisioł u nich na ścianie we kuchni.
Po wojnie….
Tymczasym po wojnie, w Polsce, Harald senior, ze złomanym sercym, durch ( ciągle ) szukoł ukochanyj, ale los ciepnoł mu i łonej łoszydliwe karty ( los mu i jej rzucił fałszywe karty) i nie znolyzli sie po wojennej zawierusze, bo nie wiedzieli jedyn ło drugim, że oboje przeżyli…
Downy żołnierz Harald w końcu pogodził sie z złym losym, poznoł Lyjna i sie hajtli, z tego związku boł Paulek i jego siostra. Zamiyszkali we staryj dzielnicy M. kaj żyli szczynśliwie ze swymi bajtlami.Bajtle som teroz dojrzałymi ludźmi.
Senior rodu nigdy nie godoł o wojnie i co go spotkało. Zawarł ( zamknął ) to na głucho we swym sercu…
Kej w 2007 roku „australijski” brat przyfurgoł (przyleciał ) do Polski, Paulek zabroł go wedle (niedaleko, obok) rodzinnyj chałupy. Łodwiedzili wszystkie miejsca ze czorno białych fotografii w M. ,kiere on mioł.
Historio pisała sie na nowo.
Profesor poznoł kaj i jak mjyszoł jego fater, kaj chodził, kaj robił na hucie . Nie mogł sie darować, że za nieskoro nacznoł szukac fatra.
Kej by przyjechoł rok warciej ( szybciej) , by sie spotkali łoko w łoko !!!!! A trza wspomnieć, co Harald senior zmarł latym 2006 roku.
Syn kiery w końcu odnalozł fatra nabroł chynci do dalszego szukania korzyni, mioł nowe żiyciowe plany, postanowił pojechać do Ploeszti, łodnalyźć miejsca, kaj starzyki sie zakochali.
Familio ( rodzina) jest dlo niego blank (bardzo) ważno, dyć mo cery ( córki) , pszaje im ( kocha je) i jak pedzioł „nowymu” bratu, zachynco terozki każdego, coby sprawdzać do końca niewyjaśnione zagadki familijne.
Ale jak napisałach, los boł niesprawiedliwy i rozdzielił zakochanych młodych. Ale nie zdołoł zabić miłości i tynsknoty, kiero rozdzielono para mioła w sercach.
Ta miłość,tak se myśla, przekazana synowi kazała szukać chociaż grobu dawnego ukochanego matki i sprawiła co marzynia sie społniły w czynsci.
Ani inksze kontynenty ,tysiące kilometrów nie rozdzieliły braci, to znak, że warto szukać.
Takie boło przeznaczynie. I nigdy nie wolno tracić nadziei.
I wiycie co, nawet tyn amerykański reżyser Alfryd by nie wymyślił takiego scenariusza.
Johanka
- imiona bohaterów i niektóre szczegóły ( lokalizacja) i nazwa miasta zostały zmienione. Historia jest prawdziwa i została dawno temu opisana w lokalnej prasie, ja opowiedziałam to po mojemu, po śląsku.