Kiedy przyjechałam do Warszawy z mojej prowincji, miałam szczęście być oprowadzonym przez rodowitą Warszawiankę Anię. Poznałyśmy się w Zawadzkiem, a kiedy ona powróciła do mieszkania w stolicy, zaprosiła mnie do siebie.
Zwiedzanie z takim przewodnikiem to nie lada gratka, każde jej słowo chłonęłam, jak gąbka. Pojechałam ja, mąż Johanki i córka Johanki.
Oczywiście Ania powiedziała, że już z nami nie pojedzie zwiedzać , bo w ciągu 5 godzin zwiedzania zrobiliśmy z małżonkiem ponad 500 zdjęć. Powiedziała że jesteśmy nienormalni 🙂. Cha cha cha.
Trochę historii
W czasie powstania warszawskiego, zabudowania Starego Miasta zostały zrównanie z ziemią i zniszczone prawie w całości. Ocalało 6 domów z ponad 260.
Już w konspiracji , jeszcze w roku 1939 warszawscy architekci omawiali plany i koncepcje odbudowy tych zabytków. Po zakończeniu powstania prace te się nasiliły.
5 listopada 1944 jeszcze przed decyzją społeczeństwa Warszawy, które podjęło ją 03.01.1945 roku , pierwszy zjazd Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, podjął decyzję o odbudowie.
Mimo różnych koncepcji odbudowy wszyscy pragnęli odbudować tę część miasta.
Zaraz po wyzwoleniu, Rząd Tymczasowy wysłał grupę Józefa Sigalina w celu oszacowania zniszczeń i wezwał rozproszonych architektów do odbudowy miasta. 14 lutego 1945 powstało Biuro Odbudowy Stolicy pod kierownictwem Romana Piotrowskiego. 7 marca tego roku powstały pierwsze plany, a potem odbudową Starego Miasta zajął się Wydział Architektury Zabytkowej BOS , kierowany przez Jana Zachwatowicza.
W okresie 1945-47 zabezpieczano i odgruzowywano teren, symbolicznie 1 września 1947 rozpoczęto odbudowę Starego Miasta, poczynając od rynku. Wielki udział miała społeczność stolicy, która dużą część prac wykonywała w czynie społecznym.
22 lipca 1949 na plac wróciła kolumna Zygmunta III, oddana po renowacji – do użytku wraz z trasą W-Z. Pierwszy etap prac zakończono 22 lipca 1953.
Stare i Nowe Miasto miały stać się dzielnicami typowo mieszkaniowymi, zatem usuwano zbędne oficyny z kamienic, ale zachowano gabaryty i układ ulic.W wąskiej zabudowie przewidywano pomieszczenia do zamieszkania głównie w wyższych kondygnacjach, by był dostęp światła i powietrza, a w mieszkaniach montowano nowoczesne, jak na tamten czas centralne ogrzewanie i udogodnienia techniczne.
Kościoły odbudowywano dłużej, dzięki Radzie Prymasowskiej Odbudowy Kościołów Warszawy, przy udziale państwa. Katedrę św. Jana oddano do użytku po odbudowie w 1955 r.
Odbudowa Starego Miasta była może i wobec obecnej oceny nieco kontrowersyjna, ale była przeprowadzona ze względów moralnych i ideologicznych. Zachowano tu układ przestrzenny jak z XII-XIII wieku.
Odbudowane Stare Miasto stanowi obecnie jedyne miejsce na świecie w tej skali, kiedy wszelka rekonstrukcja i odbudowa miała miejsce na obszarze objętym zniszczeniami w ponad 90 %. Projekt rekonstrukcji opracowano przy współpracy historyków i architektów, na podstawie zachowanych wizerunków Warszawy , w tym artysty Caneletta.
Ciekawostki, które usłyszałam ,a niektóre widziałam
- Plac Zamkowy, przy którym stoi Zamek Królewski oraz Kolumna Zygmunta III Wazy i pałac Pod Blachą, o których pisałam na naszej stronie
- Katedra św.Jana , która pełni funkcje kulturowe i sakralne, jest jednym ze znaczących panteonów narodowych Polski. Spoczywają tu znane osobistości ze świata religii. kultury a nawet polityki, między innymi Gabriel Narutowicz, Henryk Sienkiewicz. Tu,byli koronowani Stanisław Leszczyński /1704) oraz Stanisław August Poniatowski (1764) , a w 1791 zaprzysiężono pierwszą w Europie konstytucję : Konstytucję 3 Maja.
- Kościół Jezuitów 1608-1626, z kopułą prezbiterium, odbudowany po wojnie, z obrazem Najświętszej Panny Łaskawej z połowy XVII w.
- Kolegium jezuickie z XVII-XVIII w, złożone z połączonych kamienic
- Kanonia- zaułek na tyłach katedry św. Jana
- Kościół św. Marcina i klasztor odbudowany po wojnie
- Zespół murów miejskich z Barbakanem
Podsumowanie
Dlaczego warto tu przyjechać? By nie siedzieć na kanapie, by ujrzeć, jak Warszawiacy z ruin odtworzyli piękne Stare Miasto, by chłonąć tę atmosferę!
Zabierajcie dzieci, wnuki i przyjeżdżajcie, na pewno nie będziecie się nudzić. To oferta dla każdego i na każdą kieszeń.
Tu , lepiej niż gdzie indziej poczujecie dumę z bycia Polakiem i prawdziwą historię, miejsca gdzie walczyli Powstańcy Warszawscy.
Zapraszam do stolicy!
Johanka
*korzystałam i opracowałam skróty z wiadomości zawartych w : https://pl.wikipedia.org/wiki/Stare_Miasto_w_Warszawie
Wszystkie zdjęcia: Johanka