Kiedy pojechałam odwiedzić przyjaciół w niedalekim Strupiechowie, polecono mi to miejsce. Jak przyjechałam, zrozumiałam powody. Miasteczko jest przytulne, zaciszne, piękne, czyściutkie, czułam się jak w domu, a wiadomo, że nie jestem stąd- jestem z Opolszczyzny.
Od pierwszego wejrzenia zakochałam się w kamieniczkach, szczególnie w zabytkowym żółtym budynku, który jest niepowtarzalny.
Parę słów o Węgrowie
Miasto Węgrów jest położone oczywiście w Polsce, w województwie mazowieckim, jest siedzibą gminy wiejskiej Liw, gminy miejskiej Węgrów i powiatu węgrowskiego (w latach 1867–1975 i od 1999).
Geograficzne Węgrów jest na Obniżeniu Węgrowskim, na prawym brzegu rzeki Liwiec. Przez miasto przepływa struga „Czerwonka”.
W większości Węgrów ma prawie 70% użytków rolnych i około 16% użytków leśnych. Sąsiednie gminy wokół Węgrowa to : Liw, Miedzna, Sokołów Podlaski.
Węgrów umiejscowiony jest na ziemiach historycznego Podlasia, na dawnej ziemi drohickiej. Należy wspomnieć, że Węgrów należał do ziemi liwskiej, stanowiacej część Mazowsza.
W okresie 1975-1998 administracyjnie należał do nieistniejącego dziś województwa siedleckiego.
Rynek Mariacki w Węgrowie
Z reporterskiego obowiązku nadmienię, że Rynek Mariacki w Węgrowie, został zrewitalizowany z Programu Regionalnego Narodowa Strategia Spójności ; Mazowsze serce Polski, w strukturze: 82,77 % sfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,w ramach Regionalengo Programu Operacyjnego, resztę zapewniło Województwo Mazowieckie , programy zrealizowane zostały w okresie 2007-2013.
O tym informuje stojąca na rynku tablica:
Byliśmy tu w majowy wieczór, w sobotę. Grupy mieszkańców i przybyszy spoza miasta- relaksowały się na rynku , część była zapewne turystami, jak my z małżonkiem.
Choć chciało by się więcej zieleni, rynek jest niezwykły, czyściutki, piękna fontanna zachwyca.
Cisza i spokój, atmosfera wyciszenia, to jest to co każdy lubi. Warto tu przyjechać i posiedzieć na ławeczce, zapomnieć o wszystkich troskach dnia codziennego.
Miejska Biblioteka Publiczna imienia Augusta Cieszkowskiego w Węgrowie
Przy rynku znajduje się zabytkowy Dom Gdański, w którym mieści się Miejska Biblioteka Publiczna imienia Augusta Cieszkowskiego w Węgrowie, która pełni też rolę bilioteki powiatowej .
Na tablicy na budynku czytamy ( jest po polsku i po angielsku) :
„Dom Gdański
Barokowy zajazd kryty dachem mansardowym z lukarnami , z falistym szczytem zwieńczonym gwiazdą , zbudowany w połowie XVIII w. zapewne wg projektu Wincentego Rachettiego.Swoją nazwę zawdzięcza kupcom gdańskim, którzy utrzymywali w mieście faktorię handlową w czasach, gdy Węgrów był węzłem łączącym ważne szlaki handlowe z czterech końców Rzeczypospolitej: Wielki Gościniec Litewski z Warszawy do Wilna oraz trakt z Gdańska do Łukowa i Lwowa. Kupcy zajmowali się handlem zbożem i bydłem, byli wśród nich także Szkoci żyjący w Gdańsku. Obecnie Dom Gdański mieści Miejską Bibliotekę Publiczną , która posiada m.in. bogato wyposażony Gabinet Zbiorów Regionalnych oraz interesujące Muzeum Tkaniny Podlaskiej prezentujące sztukę ludową z okolic Węgrowa. W piwnicach Domu Gdańsklego znajduje się galeria wystaw czasowych i stałych”
źródło: tablica na budynku Domu Gdańskiego
Bazylika Mniejsza pod Wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz świętych :Piotra, Pawła, Andrzeja i Katarzyny w Węgrowie
Na innej części ryku mieści się zabytkowa Bazylika Mniejsza w Węgrowie. Jak tam byliśmy, prawie kończyła się wieczorna msza. Muszę przyjechać rano, by zwiedzić wnętrza.
Od 1997 roku BazylikaMniejsza, dzięki nadaniu jej tego tytułu przez Jana Pawła II. Kościół jest kościołem parafialnym i kolegiackim w Węgrowie.
Jak czytamy na informacji na kościele:
„Kościół gotycki z XVI w. spalony przez Szwedów 13.IV.1703 r. w czasie wojny północnej.Odbudowany w stylu barokowym w latach 1703-1707 na zlecenie ówczesnego właściela miasta, Jana Dobrogosta (Bonawentury) Krasińskiego . Z dawnego kościoła obronnego pozostały dwie wieżyczki ze strzelnicami oraz charakterystyczne gotyckie szkarpy wspierające ściany budynku.Nad świątynią górują figury świętych Piotra i Pawła .Szpiczaste wieżyczki wieńczą atrybuty :odwrócony krzyż i klucze Piotra oraz oraz miecz i księga Pawła. Na wieżyczce sygnaturki błyszczy pozłacany herb fundatora- Ślepowron. Nad wejściem tablica erekcyjna z 1707 r.
Przy budowie i dekoracji świątyni pracowali najwybitniejsi przedstawiciele warszawskeigo środowiska artystycznego z pocz. XVIII w. Autorem mógł być słynny architekt Tylman van Gameren, choć dopuszcza się także udział Jana Reisnera.Posągi wykonał warsztat rzeźbiarski słynnego Andrzeja Schlütera.Pracami budowalnymi kierował Carlo Ceroni.
Wewnątrz oglądać można 9 ogromnych malowanych ołtarzy iluzjonistycznych wykonanych w latach 1707-1708 przez, najwybitniejszego ówcześnie malarza fresków w Polsce Michała Anioła Palloniego oraz niesamowity obraz „Taniec Śmierci”, dzieła Szymona Czechowicza z XVIII wieku i cenną galerię portretów dobrodziejów kościoła w zakrystii.
W zakrystii także słynne Zwierciadło Twardowskiego -metalowe lustro o wadze 17,8 kg oprawione w ramę z napisem łacińskim, w tłumaczeniu : Sztuki magiczne lustrem Twardowski pokazywał , lecz na chwałę bożą obrócone (to) jest. Tradycja łączy je z osobą słynnego czarodzieja Jana Twardowskiego , który wywołał z jego pomocą widmo Barbary Radziwiłłówny dla króla Zygmunta Augusta . Cesarz Napoleon przebywając w 1812 roku w Węgrowie ujrzał w zwierciadle swoją fatalną przyszłość i wyładował swój gniew, tłukąc je szpicrutą. Po raz drugi pękło, gdy rzucił w nie kluczami ksiądz, który zamiast swego oblicza zobaczył wykrzywiony pysk diabła. Lustro jest znane w całym kraju , przyciąga wielu turystów „.
źródło: tablica na bramie Bazyliki Mniejszej w Węgrowie
Kiedy znów przyjadę do Węgrowa, nie omieszkam zwiedzić światyni węwnątrz i opiszę to na tej stronie.
Inne ważne informacje o Węgrowie i inne zabytki do zwiedzenia następnym razem
Poniższych obiektów o których niżej piszę – nie widziałam, bo byłam tylko na chwilę w Węgrowie, ale następnym razem odwiedzając przyjaciół , o których wspomniałam, nie zapomnę uzupełnić listy zwiedzania Węgrowa, oczywiście zamieszczę osobne felietony. Czytałam o tych miejscach i oglądalam zdjęcia na internecie.
Kościół Św.Trójcy w Węgrowie – ( kościół ewangelicko – augsburski)
„Kościół został wzniesiony w latach 1836-1841 w stylu klasycystycznym z inicjatywy pastora Karola Tetfejlera dla reaktywowanej parafii luterańskiej w Węgrowie. Zastąpił stary drewniany kościół ewangelicki z XVII wieku, który do 1776 roku pełnił funkcje świątyni parafialnej, a później filiału ewangelickiej parafii Świętej Trójcy w Warszawie. Kościół jednonawowy, salowy, murowany, z wieżą nad kruchtą zwieńczoną piramidalnym dachem. W skromnym wnętrzu świątyni znajduje się drewniany ołtarz główny z obrazem olejnym Chrystus w Ogrójcu oraz chór muzyczny z organami.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_Świętej_Trójcy_w_Węgrowie
Drewniany kościół luterański w Węgrowie
„Kościół ewangelicki w Węgrowie – modrzewiowy XVII-wieczny kościół luterański znajdujący się na cmentarzu protestanckim w Węgrowie , na końcu ulicy Ewangelickiej. Świątynię zbudowano w 1679 roku na mocy przywileju biskupa łuckiego Stanisława Witwickiego w ciągu jednej doby, w miejscu podpalonej w 1678 przez mieszkańców Węgrowa wcześniejszej świątyni kalwińśkiej z 1634 (protestanci nie byli w mieście lubiani). Warunkiem pozwolenia na odbudowę było właśnie postawienie zboru w jeden dzień (obowiązywał wówczas zakaz wznoszenia świątyń protestanckich). W latach 1679-1776 pełniła funkcję luterańskiego kościoła parafialnego. Od 1776 roku do zbudowania kościoła Świętej Trójcy (1838) był filiałem parafii Świętej Trójcy w Warszawie i pełnił rolę głównej świątyni ewangelickiej w mieście. Prostokatny , orientowany kościół konstrukcji zrębowej przypomina drewniany dom mieszkalny. Jest zbudowany z modrzewiowych bali, oszalowany deskami, zwieńczony niewielką sygnaturką oraz dachem dwuspadowym , krytym gontem. Na sygnaturce znajduje się kuty krzyż żelazny, a w ścianach południowej i północnej po dwa otwory okienne. Wewnątrz nie zachowało się żadne oryginalne wyposażenie. Stoi tam skromny ołtarz współczesny.Wokół kościoła znajduje się cmentarz z zabytkowymi nagrobkami (zgrupowanymi w wielu przypadkach w kwatery rodzinne), z których najstarsze pochodzą z końca XVII wieku i należą do najstarszych płyt nagrobnych w Polsce. Należą one do osób ze szkockich rodzin Hendersonów, Lidelów, Campbellów i Hueysów (kupców zbożowych, którzy z uwagi na walki religijne musieli uchodzić z kraju), np. Archebalda Campbella z 1692 z jego herbem (krzyżami św. Andrzeja skwadratowanymi z galerami). Do cennych zabytków należą też nagrobki pastora Karola Tetfejlera (zm. 1838) oraz nauczyciela i powstańca styczniowego Edwarda Marskiego, który poległ w bitwie pod Węgrowem 3 marca 1863. Część nagrobków zawiera symbolikę związaną z marnością życia. Język inskrypcji na nagrobkach wskazuje na to, że pochowani byli już w tym czasie spolonizowani.”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_ewangelicki_w_Węgrowie
Pomnik Bitwy pod Węgrowem 1863 roku
„Głaz narzutowy usytuowany na niewielkim wzniesieniu w miejscu mogiły kosynierów biorących udział w bitwie powstania styczniowego z 3 lutego 1863. Miejsce pamięci ufundowane przez mieszkańców miasta w 1917 roku.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Węgrów#Miejsca_pamięci
Cmentarz żydowski wraz z lapidarium ocalałych nagrobków
„Cmentarz żydowski w Węgrowie – kirkut mieści się przy obecnych ulicach Bohaterów Warszawy, Przemysłowej i Berka Joselewicza (dawniej przy ul. Wróblewskiego). Został założony w połowie XVIII wieku.. Był również miejscem pochówku Żydów warszawskich do czasu powstania kirkutu w Bródnie w 1780 r. W czasie okupacji Niemcy dokonywali na nim egzekucji węgrowskich Żydów (w latach 1943-1944 zlikwidowali oni masowe mogiły, paląc pozostałe szczątki na terenie węgrowskich Piasków, gdzie znajdował się obóz nazywany Małą Treblinką). Po wojnie wzniesiono na miejscu kirkutu Państwowy Ośrodek Maszynowy i Zespół Szkół Zawodowych. Obecnie na dawnym kirkucie mieści się lapidarium składające się z ocalałych macew, które wzniesiono w 1982. Zachowało się około 400 nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1789. „
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_żydowski_w_Węgrowie
Miejsce wydarzeń kulturalnych
„Od 1997 do 2014 roku w Węgrowie odbywał się Festiwal Obrzędów Weselnych. W 2015 został zastąpiony przez Krainę Mistrza Twardowskiego.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Węgrów#Kultura
Gospodarka
Jest tu kilka dużych firm .
„Firma Addit – jest przedsiębiorstwem specjalizującym się w produkcji precyzyjnej elementów i wyrobów z cienkiej blachy.
Odlewnia dzwonów braci Kruszewskich –Zakład ludwisarski w Węgrowie założył w połowie XIX wieku ludwisarz Antoni Włodkowski. Od 1920 roku firma należy do rodziny Kruszewskich. Jest to jeden z najbardziej znanych producentów dzwonów w Polsce.
Meblocross– Fabryka mebli założona w 1984 roku. Znana w latach 90. XX wieku z produkcji stolików pod telewizor
Mleczarnia Hochland– Mleczarnia w Węgrowie należy do największych tego typu przedsiębiorstw w kraju. Jest drugim pod względem wielkości zakładem Hochland w Polsce.
P.P.H.U Bomet–Bomet jest producentem maszyn rolniczych.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Węgrów#Gospodarka
Podsumowanie
Jestem niezwykle wdzięczna losowi, który pozwolił mi poznać parę lat temu na pewnym forum Ewelinę z niedalekiego Strupiechowa a potem i jej przesympatycznego małżonka Tomasza , bo dzięki towarzyskiej wizycie u przyjaciół na Mazowszu, mogłam pozwiedzać te okolice. Zwłaszcza, że oni, polecając mi okolice – jako lokalni patrioci są wiarygodni.
Węgrów zachwyca, warto tu przyjechać, zapewniam Was, że ja też kiedyś tu wrócę.
O niedalekim od Węgrowa zamku Liw, drodzy Sympatycy 50ok.pl niedługo przeczytacie.
Trochę o „kuchni” naszych wypraw
Ja byłam na Mazowszu w maju 2022, trochę czasu minęło, jednakże stopniowo opisuję miejsca, które zwiedzam i „skaczę” po różnych regionach by nie pisać ciągle o jednym.
Odbyłam już 4 duże Wyprawy Johanki : w maju 2021; sierpniu 2021, maju 2022 oraz sierpniu 2022. Wszystkie opisuję okiem turysty, szczerze. Przejechaliśmy z mężem ponad 20 tys km, bez rezerwacji noclegów, ponosząc praktycznie koszty paliwa, jedzenie odgrzewamy sami, rzadko korzystamy z restauracji . Śpimy w aucie lub na campingach w namiocie, za parę groszy. I najważniesze: bez planu.
Jak wiecie, jeździmy naszym busem uprawiajac „turystykę spontaniczną” jak wspomniałam : śpimy w busie, gotujemy na łonie natury lub leśnych parkingach, jesteśmy niezależni od niczego, a to nam pozwala zwiedzić różne, mało znane zakątki Polski. Tu jednakże przyjechaliśmy z pełną premedytacją 🙂
Zaplanujcie wycieczkę do Węgrowa , koniecznie. Bierzcie dzieciaki, czy też wnuczki !
Mazowsze jest świetne do zwiedzania, polecam Wam z całego serca.
Johanka