Kiedy jechałam nad morze, postanowiłam zwiedzić miasta których nie zwiedziłam dotychczas, w tym celu z domu na Opolszczyźnie wyjechaliśmy nie w nocy, ale nad ranem. Zawsze przejeżdżałam tu w nocy, albo jechaliśmy obwodnicami, bez „zahaczenia” o pewne miejsca. I zmieniając godzinę wyjazdu z Zawadzkiego, trafiłam wreszcie do Byczyny. Byłam tu godzinkę, może dwie w sierpniu 2023.
Parę słów o Byczynie
„Byczyna (niem. Pitschen) – miasto w Polsce, w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Byczyna.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. opolskiego.
Według danych z 30 czerwca 2008 r. miasto liczyło 3655 mieszkańców[2]. Według stanu na 31 grudnia 2010 miasto zamieszkiwało 3656 osób, w tym 1890 kobiet i 1766 mężczyzn[3].
Gminą partnerską jest Gmina związkowa Deidesheim w Niemczech[4].”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Byczyna
„Miasto leży na Wysoczyźnie Wieruszowskiej, około 15 km na północ od Kluczborka. Lokalny ośrodek handlowo-usługowy. Drobny przemysł: materiałów budowlanych, drzewny i odzieżowy. Miejsce dorocznych mistrzostw Polski oldboyów w piłce nożnej, plenerów malarskich i turniejów rycerskich.”
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Byczyna#Dane_ogólne
Legenda powstania nazwy miasta
„Jednym z dominujących w okolicy pagórków jest położone na wschód od Byczyny tzw. Wzgórze Krzyżowe, nad którym od niepamiętnych czasów miały krzyżować się drogi handlowe. Legenda głosi, że w miejscu tym, z którego widok rozciąga się na wiele kilometrów, pewnego razu zatrzymali się wędrowcy, podróżujący wraz z dobytkiem. Tutaj czuli się bezpieczni, bowiem dzięki korzystnemu usytuowaniu wzgórza nie mogli być znienacka zaskoczeni przez wroga. Wówczas to byczek ze stada owych wędrowców, grzebiąc racicą w ziemi natrafił na naczynie wypełnione złotymi monetami. Wędrowcy, uznawszy to za dobry i szczęśliwy znak, postanowili się osiedlić w tej okolicy, a założoną osadę nazwać Byczyną. Inna legenda mówi, że w pobliżu Wzgórza Krzyżowego odbywały się wielkie targi mięsem wołowym, które wówczas nazywano bykowiną, i stąd pobliską osadę nazwano Byczyną.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Byczyna#Legenda_powstania_nazwy_miasta
Wieża Brama Zachodnia, stanowiąca część zabytkowych murów obronnych
„Wieża Bramna Zachodnia, ul. Okrężna – pochodzi z XV wieku, murowana z kamienia łamanego do pierwotnej wysokości murów, w wyższych partiach ceglana, założona na planie kwadratu, w przyziemiu widoczny jest ostrołukowy przejazd przebity w końcu XIX wieku, a ponad nim wąskie okienka strzelnicze.”
źródło” https://pl.wikipedia.org/wiki/Mury_obronne_w_Byczynie
Kościół Ewangelicki Św. Mikołaja w Byczynie
„Kościół ewangelicko-augsburski imienia św. Mikołaja – polski ewangelicko-augsburski kościół filialny, należący do diecezji katowickiej, znajdujący się przy ulicy Okrężnej w Byczynie.”
Historia
„Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1283 roku. Była to budowla konstrukcji drewnianej. W 1430 roku została ona ograbiona przez husytów. Pod koniec XIV wieku wzniesiono nową, murowaną świątynię, która służyła katolikom do czasów reformacji[2]. W 1556 roku świątynia została przejęta przez protestantów. W latach 1694–1707 kościół ponownie był katolicki, jednak po 1707 roku wrócił w ręce ewangelików, gdzie jest po dzień dzisiejszy. W latach 1790–1791 kościół został odnowiony do czego przyczynił się cieśla Jerzy Kanus z Jaśkowic i murarz Jakisch z Namysłowa. W latach 1886–1888 (wówczas pastorem był H. Koeling), miała miejsce kolejna, tym razem gruntowna renowacja i regotycyzacja. Do 1750 roku, teren wokół kościoła służył jako cmentarz. Wskutek złych warunków sanitarnych i groźbie epidemii został on zniwelowany, a następnie założony w innym miejscu Byczyny. Po II wojnie światowej duża grupa ewangelików opuściła Byczynę, a do tej pory kościół parafialny został przyłączony jako filialny do parafii ewangelicko-augsburskiej w Wołczynie. W 1962 roku przeprowadzono remont dachu, w 1993 roku uzupełniono cegłę w murach obwodowych świątyni, a w 2003 roku wymieniono pokrycie dachowe. Kościół jednak wymaga gruntownych prac konserwatorskich (mury kościoła są bardzo zawilgocone i zaatakowane przez drobnoustroje)[3].”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_św._Mikołaja_w_Byczynie
Architektura
„Kościół św. Mikołaja jest orientowany, wybudowany w układzie bazylikowym, oszkarpowany. Składa się z trójnawowego korpusu i prosto zamkniętego prezbiterium. Do prezbiterium dobudowana jest piętrowa zakrystia, natomiast od południa kruchta. Do korpusu nawowego od północy dostawiona jest druga kruchta, a od południa znajduje się kaplica św. Jadwigi. Do ściany szczytowej dostawiona jest wieża w kształcie kwadratu, do której przylega wieżyczka schodowa. Kościół wymurowano z cegły, w przyziemiu natomiast użyto kamienia. Korpus i prezbiterium przykrywa dwuspadowy dach z oknami połaciowymi. Na styku prezbiterium i korpusu nawowego jest murowana sygnaturka. Główne wejście prowadzi przez kamienny ostrołukowy portal w przyziemiu wieży. Wieża jest 4-kondygnacyjna. W ścianie po stronie prezbiterium wmurowana jest kamienna tabliczka z literami A M i J M oraz datą 1709. W wysokich, ostrołukowych oknach są witraże.
Nawa główna otwarta jest na prezbiterium ostrołukową arkadą, od naw bocznych oddzielają ją również ostrołukowe arkady. W zachodniej części nawy jest murowany chór, pod nim wstawiona drewniana empora. Wnętrze jest tynkowane i malowane. Sklepienie prezbiterium pokryto polichromią. Na neogotycki wystrój wnętrza kościoła składają się m.in. siedziska i stalle w prezbiterium, empora, ławki, ołtarz główny, ambona oraz kamienna chrzcielnica. Prezbiterium, w części ołtarzowej, wydzielone jest drewnianą balustradą. Bliżej nawy, po obu stronach prezbiterium, znajdują się dwurzędowe stalle z baldachimem, o bogatej dekoracji snycerskiej. Ołtarz główny jest pięknie dekorowany w formie tryptyku, ambona z baldachimem umieszczona jest pod ścianą. Większość wystroju i wyposażenia kościoła powstało w latach 80 XIX wieku. Jednak jest kilka cennych dzieł, które pochodzą sprzed okresu regotycyzacji. Są to m.in.:
- drewniany gotycki krucyfiks z 1530 roku, pochodzący z tzw. Szkoły Krakowskiej (powstał prawdopodobnie w kręgu uczniów Wita Stwosza)[4],
- renesansowy obraz wotywny Albrechta Opali, pastora byczyńskiego, ze sceną Chrztu w Jordanie,
- obraz Tobiasza Fendta Zmartwychwstanie z przełomu XVII/XVIII wieku,
- obraz również Tobiasza Fendta Ukrzyżowanie w ramie z kartuszem herbowym,
- drewniane siedzisko z wyciętymi inicjałami i datą 1712 rok.
Pod kościołem znajdują się krypty grobowe:
- księcia Maksymiliana Emanuela Wirtemberskiego (1689–1709), który zmarł w drodze powrotnej z niewoli rosyjskiej po bitwie pod Połtawą),
- rodziny Frankenbergów,
- Opolliusa – byczyńskiego pastora,
- Jana Kośnego – rektora Miejskiej Szkoły w Byczynie[3].”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_św._Mikołaja_w_Byczynie
Wieża wschodnia i mury obronne w Byczynie
„Mury obronne w Byczynie – ciąg murów miejskich wokół Starego Miasta w Byczynie, wzniesionych w połowie XIII wieku.
Mury obronne w Byczynie. Mury wzniesione z cegły w XIII wieku. Mury w formie pierścieni kamiennego muru oraz poprzedzającym go przekopem, nie napełnianym wodą. Dodatkowo po północnej stronie miasta rozciągały się moczary. Długość murów wynosiła około 912 metrów. Obiegały one miasto owalnie, linią zbliżoną do elipsy. W połowie XIV wieku mury zostały podwyższone partią ceglaną. Ich przeciętna wysokość od strony zewnętrznej miasta wynosiła wówczas około 5,5 – 7 metrów, a grubość 1,3 – 1,7 metra.
Wieża Bramna Wschodnia, ul. Zamoyskiego – zbudowana w XV wieku, ponoć to pod tą bramą skapitulował arcyksiążę austriacki Maksymilian Habsburg, po przegranej bitwie pod Byczyną z wojskami Jana Zamoyskiego”.
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Mury_obronne_w_Byczynie
Przepiękny ratusz w Byczynie
Zabytkowy ratusz ( XV i XVI wieczny )w Byczynie zburzony został w czasie II wojny światowej. Odbudowany ze środków Społecznego Funduszu Odbudowy Kraju i Stolicy w latach 1963-67. Przeczytałam to na tablicy na nim.
Sam rynek jest malutki, ja byłam w sobotę, było kilka stoisk z ofertami handlowymi.
Kościół Świętej Trójcy i Najświętszej Maryi Panny Różańcowej w Byczynie
Przechodziliśmy obok tej świątyni, kiedy chcieliśmy tam wejść , z sąsiedniego budynku wyszedł sympatyczny pan, do dzisiaj nie wiem czy to był kościelny czy ksiądz, poprosił nas o wpisanie się do księgi pamiątkowej, także jakby co, szukajcie wpisu Johanki z sierpnia 2023.
Parę słów o kościele
„Kościół Świętej Trójcy i Najświętszej Maryi Panny Różańcowej – rzymskokatolicki kościół parafialny, mieszczący się przy ulicy Kościelnej 3 w Byczynie, należący do parafii Świętej Trójcy i Najświętszej Maryi Panny Różańcowej w Byczynie w dekanacie Wołczyn, diecezji kaliskiej.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_Świętej_Trójcy_i_Najświętszej_Maryi_Panny_Różańcowej_w_Byczynie
Historia
„W miejscu dzisiejszego kościoła, już w 1712 roku, istniał kościół o konstrukcji drewnianej. Wzniesiony został on przez cieślę Samuela Matuszkę. W 1757 roku budowla spłonęła. Dzisiejszy, barokowy kościół został wybudowany w latach 1765-1767[3]. W 1787 roku dobudowana została wieża przez księdza Karola Schuberta z Krapkowic, ówczesnego kurator kościoła. W latach 1793-1807 przeprowadzono remont kościoła. M.in. otynkowano budynek, wewnątrz świątyni poszerzono chór muzyczny i wybudowano ambonę. W latach 1814-1818 zamontowano nowe organy i ołtarz główny, które ufundował L. Tomasz Smolnitzky. W 1838 roku w kościele przeprowadzono kolejne prace renowacyjne. W 1861 roku przeprowadzono restaurację kolejnego ołtarza. Do 1867 roku odnowiono wszystkie ołtarze w kościele. Gruntowny remont kościoła i jego otoczenia przeprowadzono w latach 1891–1892[2]„
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_Świętej_Trójcy_i_Najświętszej_Maryi_Panny_Różańcowej_w_Byczynie#Historia_kościoła
Architektura
„Kościół położony jest w zachodniej części miasta i otoczony murem. Zbudowany został z cegły i otynkowany. Jest to konstrukcja halowa, orientowana, prezbiterium zostało wydzielone, jednoprzęsłowe, zamknięte poligonalne. Od strony południowej do prezbiterium przylega zakrystia. Nawa jest trójprzęsłowa, ze ściętymi narożnikami, natomiast wieża (w swej dolnej części) wbudowana została w korpus świątyni. Obok głównej wieży (od strony południowej budowli) znajduje się mniejsza wieża, w której mieszczą się schody na chór organowy. Dach kościoła jest trójspadowy, pokryty dachówką ceramiczną. Hełmy obu wież mają kształt baniasty i pokryte są blachą[1]. Wyposażenie świątyni pochodzi z przełomu XVIII/XIX wieku i należą do niego m.in. zabytkowe ołtarze i barokowachrzcielnica[4].”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_Świętej_Trójcy_i_Najświętszej_Maryi_Panny_Różańcowej_w_Byczynie#Architektura_i_wnętrze_kościoła
Dzwony
„Na kościelnej wieży wiszą 3 dzwony oraz nieużywana sygnaturka. Codziennie o 12:00 chwilę przed kurantem z ratusza można usłyszeć dzwon średni. Dzwon z poprzedniego zestawu i utracony w czasach wojennych został zakupiony w 1841 roku[5][6].”
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_Świętej_Trójcy_i_Najświętszej_Maryi_Panny_Różańcowej_w_Byczynie#Dzwony
Podsumowanie
Byczyna jest taka zaciszna i czarującą, że warto sobie pospacerować uliczkami i chłonąć jej atmosferę.
Zapraszam na kolejne reportaże z Johankowych wypraw, jeszcze mi została część z maja 2023, zapewne będę sukcesywnie opisywała zwiedzone przeze mnie miejsca.
Zachęcam do zwiedzania spontanicznego, bez planu.
Johanka