Parę słów o miejscowości Żółkiew
„Żółkiew – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Żółkiewka[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Żółkiewka[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 187 mieszkańców[8].”
źródło : https://pl.wikipedia.org/wiki/Żółkiew_(Polska)
„Żółkiew, wieś z folwarkiem nad rzeką Żółkiewką w powiecie krasnostawskim, gminie i parafii Żółkiewka. Wieś leży wśród płaskowzgórza lubelskiego, na zachód od osady Żółkiewka, około 10 wiorst na południe od Sobieskiej Woli a 24 wiorst od Krasnegostawu. Około roku 1895 posiada szkołę początkową, 11 domów i 94 mieszkańców[9].
W r. 1827 było 19 domów i 124 mieszkańców. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1895 jest to starodawne gniazdo rodu Żółkiewskich, podobno przybyłych tu z Mazowsza. Na obszarze Żółkwi założyli oni r. 1592 miasteczko nazwane: Żółkiewka. Jeden z nich Stanisław, później wojewoda bełski, zakupił znaczne dobra w ziemi lwowskiej i tam na obszarze wsi Winnik syn wojewody, także Stanisław, głośny hetman, założył przy końcu XVI wieku miasto i zamek warowny, który nazwał Żółkiew[9].
W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca we wsi Kazimiera Romanek z d. Zabłocka udzieliła pomocy Miriam Lichter oraz Jafie Klinerman. W 1998 roku Instytut Jad Waszem podjął decyzję o przyznaniu Kazimierze Romanek tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[10]„
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Żółkiew_(Polska)#Historia
Żółkiewka Osada- parę słów
„Żółkiewka-Osada (używana nazwa Żółkiewka[5]) – osada w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Żółkiewka[4][6]. Leży nad rzeką Żółkiewką. W latach 1702–1870 samodzielne miasto.
Wieś jest sołectwem, siedzibą gminy gminy Żółkiewka[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 755 mieszkańców[8].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Żółkiewka leży w południowej części województwa lubelskiego, przy drogach wojewódzkich numer 837 i 842. Przez osadę przepływa rzeka Żółkiewka, która na południowo-zachodnim krańcu wsi rozlewa się tworząc zalew. W północnej części wsi znajdują się dwa wiatraki prądotwórcze. Przy ulicy Szkolnej znajduje się urząd gminy Żółkiewka i szkoła podstawowa.
Na terenie wsi znajdują się dwie parafie: polskokatolicka parafia św. Jakuba Apostoła i rzymskokatolicka parafia św. Wawrzyńca. Oprócz tego w Żółkiewce działa zbór Świadków Jehowy. Do 1938 roku w Żółkiewce znajdowała się synagoga, a 500 m na północ zniszczony podczas II wojny światowej cmentarz żydowski. We wschodniej części wsi znajduje się cmentarz komunalny.
18 listopada 2022 roku w Żółkiewce został uroczyście odsłonięty pierwszy w Polsce okazały monument poświęcony hetmanowi Stanisławowi Żółkiewskiemu (1547-1620) zwycięzcy w słynnej bitwie pod Kłuszynem[9][10].”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Żółkiewka-Osada
Historia Żółkiewki
„Pierwsza wzmianka o wsi Żółkiew pochodzi z 1359 roku. W XVI wieku powstał tutaj zbór kalwiński, który istniał do 1609 roku. W 1702 roku Żółkiew otrzymała prawa miejskie. Potem nastąpiła zmiana nazwy miasta na Żółkiewka. W 1772 roku Żółkiewka znalazła się w zaborze austriackim. W 1809 roku weszła w skład Księstwa Warszawskiego, a w 1815 roku – Królestwa Polskiego. W 1863 roku rozegrała się tu bitwa między oddziałami powstańczymi a rosyjskimi.
13 stycznia 1870 r. pozbawiono Żółkiewkę praw miejskich[11].
W 1894 w Żołkiewce urodził się Mieczysław Basiewicz, major piechoty Wojska Polskiego.
W okresie międzywojennym, w 1936 roku zdewastowano miejscowy cmentarz żydowski, a w 1937 i 1938 roku doszło do wybuchu antyżydowskich zamieszek. 21 maja 1938 roku Żółkiewka została zniszczona przez wielki pożar, w którym spłonęła między innymi murowana synagoga. W owym czasie w Żółkiewce żyło około 1,5 tys. Żydów.
Podczas II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku Żółkiewkę zajęły wojska niemieckie. Następnie w wyniku porozumień Niemcy wycofali się, i 28 września 1939 roku do Żółkiewki wkroczyli Rosjanie. W wyniku kolejnych porozumień, na początku października Rosjanie wycofali się, a Żółkiewka znalazła się chwilowo na ziemi niczyjej. W nocy z 7 na 8 października 1939 roku w Żółkiewce doszło do pogromu ludności żydowskiej, w którym zginęło 23 Żydów. Następnie wieś zajęli Niemcy, którzy w maju i sierpniu 1942 roku deportowali 2 tys. Żydów z Żółkiewki do obozu zagłady w Bełżcu. Około 200 Żydów rozstrzelano na miejscu.”
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Żółkiewka-Osada#Historia
Kościół Św. Wawrzyńca w Żółkiewce
„Kościół Świętego Wawrzyńca – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Turobin archidiecezji lubelskiej.
Jest to świątynia wzniesiona około 1770 roku z fundacji Tomasza Stamierowskiego, starosty krasnostawskiego, właściciela wsi. Konsekrowana została w 1781 roku. Kilkakrotnie była restaurowana.
Kościół jest murowany, został wybudowany z kamienia i cegły, jego ściany są otynkowane. Został wzniesiony w stylu późnobarokowym, składa się z jednej nawy. Prezbiterium jest węższe i niższe, na planie prostokąta, przy nim od strony wschodniej i zachodniej są umieszczone dwie symetryczne, zakrystie na planie prostokąta. Chór muzyczny jest podparty trzema arkadami, powiększony został w 1937 roku. Budowla nakryta jest dachami dwuspadowymi, z wieżyczką na sygnaturkę nad nawą, zakrystie nakryte są dachami pulpitowymi, pokrytymi blachą.
We wnętrzu znajduje się polichromia w stylu późnobarokowym, wykonana w 1776 roku przez Gabriela Sławińskiego, kilkakrotnie ją uzupełniano i konserwowano. Chrzcielnica pochodzi z 2. połowy XVIII wieku, reprezentuje styl rokokowy, ozdobiona jest sceną chrztu Chrystusa w Jordanie, przemalowaną. Kamienna kropielnica pochodzi z XV wieku. Feretron pochodzi z 2. połowy XVIII wieku i posiada obrazy Matki Bożej z Dzieciątkiem i św. Mikołaja, reprezentuje styl rokokowy. Dwa portrety pastelowe pochodzą z 2. połowy XVIII wieku i przedstawiają Tomasza Stamierowskiego i jego żonę Annę. Krucyfiks pochodzi z XVIII wieku. Dwa krzyże procesyjne pochodzą z 2. połowy XVIII wieku i reprezentują styl rokokowy. Żyrandol z kryształami, został wykonany z mosiądzu w XIX wieku. Dwa kielichy pochodzą z XVIII i XIX wieku. Pięć ornatów pochodzi z XVIII wieku[2].”
źródło : https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościółśw._Wawrzyńca_wŻółkiewce
Podsumowanie
Żółkiewka jest piękna, jak cała wschodnia część Polski. Zapraszam w te rejony, będzie dużo reportaży, ja byłam tam w maju 2023.
Johanka.
