Zapomniany cmentarz żydowski w Pyskowicach

0
509

Kiedy niedawno wracałam zakupów z Gliwic, postanowiłam się zatrzymać z moim małżonkiem w Pyskowicach- nieco przed wjazdem do miasta, niedaleko Biedronki i lokalnego komisu samochodowego.

Przejeżdżałam tu wielkrotnie, aż w końcu odwiedziłam tę stara żydowską nekropolię.

Parę słów o cmentarzu

Ogólnie cały teren jest zaniedbany, część macew jest „posprajowana” czarną farbą.Niektóre nagrobki leżą, w większości nie zachowały się napisy. Jedynie część, w której w 1988 roku postawiono pomnik na cześć ofiar hitlerowskiej zbrodni, jest ogrodzona.

Budynek dawnego domu przedpogrzebowego przedstawia żałosny wygląd, zamurowane okna i drzwi, jeszcze do niedawna funkcjonowała tu tapicernia.

Upamiętnienie ofiar zbrodni hitlerowskich

Sam cmentarz, a raczej powinnam napisać kirkut , założono w 1830, leży w Pyskowicach, przy drodze wojewódzkiej w kierunku Gliwic. Ostatni pochówek miał miejsce w czasie II wojny światowej.

Rok 1988 wsławił sie postawieniem na cmentarzu pomnika z inskrypcją w językach : hebrajskim,. polskim i niderlandzkim :

Tutaj spoczywają przez hitlerowców zamordowani Żydzi.

Kirkut ma powierznię 0,6 ha i zachowało się na nim około 220 nagrobków, w różnym stanie.

Bardzo ciekawa historia ze strony www.pyskowice.pl

Cmentarz (nazywany też kirkutem) otwarto 16 kwietnia 1830 roku. Znajdował się on wówczas na skraju wsi Zaolszany. W latach 80. XIX wieku powiększono go, wydłużając w kierunku północnym. Wzniesiono również murowany dom pogrzebowy (żyd: Bet Tahara). Najstarsza macewa w Pyskowicach to nagrobek Jehudy Leiby z 1833 roku.

Ciekawa jest symbolika macew. Wśród przedstawień symbolicznych występują m.in.:

  • ręce w geście błogosławieństwa – to znak, że pochowano tam rabinów lub cadyków,
  • świeca i świecznik – oznacza, że w tym miejscu została pochowana kobieta – w tradycji judaizmu w żydowskiej rodzinie to kobieta zapala szabasowe świece,
  • złamana świeca – oznacza przerwane życie,
  • złamane drzewo – znak przedwczesnej śmierci,
  • dzban – symbol potomków rodu Lewiego, pełniących powinności religijne w świątyni, do nich należało obmywanie rąk kapłanów przed błogosławieństwem,
  • skrzydlate gryfy – ten symbol oznacza potęgę Boga,
  • klepsydra – znak przemijającego czasu.

Żydzi na grobach kładą kamienie, nawiązując w ten sposób do słów biblijnych, zawartych w Księdze Jozuego: „I wznieśli nad nim wielki stos kamieni, który jest aż do dnia dzisiejszego.” W czasach biblijnych kamienie zabezpieczały zwłoki złożone w grobie przed zbezczeszczeniem przez hieny i inne dzikie zwierzęta.”

źródło:https://www.pyskowice.pl/tablice-pamiatkowe/cmentarz-zydowski.html

autor tekstu pan Błażej Kupski

Podsumowanie

Gdyby nie przypadek, nie odkryłabym tej nekropolii. Warto tu przyjechać, zamyśleć się nad tym co minęło, nad wojną , nad ofiarami zbrodni hitlerowskich.

Johanka

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj