Kto przybywa do Krynicy Zdrój, nie może nie zobaczyć Pomnika Nikifora , chyba nie przesadzę mówiąc, że najsłynniejszego mieszkańca tej miejscowości.
NIKIFOR- legendarny malarz prymitywista
W Krynicy funkcjonuje kolej szynowa na Górę Parkową, tę samą na szczycie której tworzył legendarny Nikifor, malarz i mieszkaniec Krynicy, pochodzenia łemkowskiego.
Jest najbardziej znanym malarzem prymitywistą, który dopiero pod koniec życia zdobył światową sławę.
Całe życie jednak spędził na Górze Parkowej i w swym nędznym pokoju, malując swe charakterystyczne obrazy, często na byle czym, nawet na kartonikach po czekoladzie i innych opakowaniach.
Jak się dowiedziałam z tablicy przy pomniku, w kwietniu 1959 roku, w Paryskiej Galerii Diny Vieny odbyła się pierwsza jego indywidualna wystawa. Wydarzenie to zapoczątkowało wystawy na całym świecie.
W Polsce, w warszawskiej „Zachęcie” doceniono go w retrospektywnej wystawie, zorganizowanej rok przed jego śmiercią. Artysta zmarł w 1968 roku, 10 października w sanatorium w Foluszu koło Jasła. Pochowano go na cmentarzu w Krynicy.
Muzeum Nikifora
W Krynicy jest Muzeum Nikifora. Zawiera 77 obrazów artysty.
Walczący z życiem i trawiony przez gruźlicę artysta był tak wtopiony w codzienne życie miasteczka, z jego skrzynką na farby, pędzlem ślinionym w ustach , że nikt go prawie nie dostrzegał. Malował prawdziwe perełki i miniatury nieraz tylko za jedzenie lub symboliczny datek.
Władze trzykrotnie go przesiedlały, ale on wracał (pieszo) – nie potrafił żyć gdzie indziej.
Kim był Nikofor?
Urodził się 21 maja 1895 roku , był nieślubnym synem Eudokii Drowniak, posługaczki w krynickim pensjonacie „Trzy Róże”. Nie mówił, bo miał wadę polegającą na przyrośniętym języku, poważną wadę wymowy, jak matka. Nie ukończył nawet podstawówki. Ledwo umiał liczyć i pisać drukowane litery.
Obecnie jego dzieła są rozpoznawalne i słynne na całym świecie. Nazywany jest mistrzem sztuki naiwnej. Parias, dziwak, odludek, różnie o nim mówiono. Aby choć trochę poznać, co urzekało w Krynicy pana Nikifora, trzeba koniecznie przyjechać tu, zwłaszcza pobyć na Górze Parkowej.
Jego pomnik jest chyba najbardziej znanym obiektem w Krynicy. Niektórzy mówią, że pomnik z bezpańskim psem symbolizuje tułaczy los Epifaniusza Drowniaka, bo tak się naprawdę nazywał.
Malował najpierw akwarelami, temperą, potem farbami olejnymi a pod koniec życia kredkami. Nie malował na sztalugach, bo ich nie miał.
Stworzył wiele tysięcy obrazków, które sprzedawał za bezcen lub za jedzenie. Jego obrazy są niepowtarzalne, pełen szczegółów, które tylko on umiał podkreślić. Łączył motywy łemkowskie, ukraińskie i polskie.
Jego postać wspaniałe odtworzyła niepowtarzalna Krystyna Feldman w filmie „Nikifor”.
Podsumowanie
Drodzy Sympatycy 50ok.pl , być w Krynicy i nie widzieć pomnika Nikifora, to tak jakby pojechać do Częstochowy i nie zobaczyć Jasnej Góry.
Koniecznie trzeba przyjechać, a ja zapowiadam kolejne reportaże w Wypraw Johanki w różne regiony Polski. W Krynicy Zdrój byłam w 2023 roku, w maju.
Johanka