Kościół pw. Michała Archanioła w Karlinie

Jadąc do Dźwirzyna po raz „-enty”, postanowiliśmy nadrobić drogi, ale pojechać przez Karlino, które znamy ze szkoły, z powodu odkrytych złóż ropy naftowej. Wstyd przyznać, ale byłam tu po raz pierwszy. Zakochałam się od pierwszego wejrzenia.

Kościół pw. św. Michała Archanioła w Karlinie

„Kościół pw. św. Michała Archanioła w Karlinie – kościół rzymskokatolicki należący do parafii o tej samej nazwie, do dekanatu Białogard, diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej.”

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_św._Michała_Archanioła_w_Karlinie

Architektura

„Kościół zbudowany z cegły w stylu późnogotyckim, halowy (trzynawowy), orientowany (ołtarz główny umieszczony w kierunku wschodnim, a wydłużony kształt w kierunku wschód-zachód). Jest nieotynkowany, zbudowany z cegły o szerokich i niskich proporcjach.

Obiekt, po stronie zachodniej, zamyka trzykondygnacyjna, kwadratowa wieża, podobna do bramy miejskiej, w której umieszczono wejście główne. Na szczytach wieży znajdują się pinakle (fiale); charakterystyczny dla gotyku element dekoracyjny. Wieńczyły one naroże wieży. Dookoła wieży biegnie fryz oddzielający go od kondygnacji. We wieży znajdują się niewysokie okna zwieńczone łukiem okrągłym umieszczone w prawie zamkniętych niszach.

Dawny wygląd kościoła znany jest z rycin E. Lubinusa i M. Meriana.

Do połowy XVII wieku posiadał wysoką sygnaturkę na szczycie wieży (bardzo wąska i wysoka wieżyczka).

Elewacja południowa i północna wieży jest zróżnicowana (różna ilość okien, blendy w elewacji południowej, pozostałość sygnaturki przy elewacji północnej). Otwory okienne i blendy (bez maswerków i profilowanych węgarów) są zwieńczone ostrołukowo. Po stronie północnej wieży umieszczono schody kręcone. Pod wieżą jest duże pomieszczenie pełniące rolę przedsionka głównego.

Cały obiekt przedstawia się jako bryła zwarta, jednokondygnacyjna, z dwuspadowym dachem nad nawą i wieżą. Budowla posiada mury oporowe i blendy. Dawniej kościół pokryty był dachówką, obecnie blachą miedzianą. W elewacji południowej, na środku bryły, umieszczono kwadratową kruchtę boczną (boczne wejście).

Boczne nawy różnią się wysokością. Wewnątrz kościoła nawy pokryte są pięknym sklepieniem gwiaździstym, sklepienia wychodzą bezpośrednio ze ścian. Prezbiterium jest wyodrębnione i zakończone trójbocznie apsydą otwartą do wnętrza, na wprost wejścia głównego. Po stronie północnej apsydy znajduje się zakrystia, przy której jest wejście boczne do kościoła.”

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_św._Michała_Archanioła_w_Karlinie#Architektura

Historia

• „W 1355 powstała parafia katolicka (we wcześniejszych dokumentach miejskich nie ma wzmianek o tym, jak wyglądał pierwszy kościół).
• Kościół parafialny spłonął w czasie walk w 1409 r., gdy latem Bogusław VII zdobywa Karlino i pali je. (Jest to czas sporów, zatargów i walk politycznych pomiędzy biskupstwem, księciem i miastami). Przez około 100 lat wierni Kościoła katolickiego uczęszczali na nabożeństwa odprawiane w tymczasowej kaplicy.
• Dodatkowo, przy szpitalu, poza murami miasta, znajdował się mały kościół zwany kaplicą wystawiony w końcu XV wieku (ze względu na zły stan techniczny i brak funduszy na odbudowę, z rozkazu biskupa Franciszka sprzedano jej pozostałości do Krukowa i tam zbudowano kościół).

Kościół z XVI w.

• Obecny kościół został wzniesiony w 1510 r. (na polecenie biskupa Martina von Karith, przez ówczesnego burmistrza Clausa Rinkholda) w miejscu wcześniejszego kościoła zniszczonego w 1409 r.

XVII wiek

• Kościół został zniszczony podczas pożaru w 1685 r. (zostało wypalone wnętrze kościoła i prezbiterium, zniszczeniu uległ szpic wieży). O wielkości i miejscach zniszczenia mogą świadczyć widoczne do dziś ślady w postaci rozwarstwienia widocznego w narożnikach wieży, takie same rozwarstwienia w nawach, niekonsekwencja w kompozycji wieży, które stały się zauważalne gdy odbudowywano kościół.
  • Podczas pożaru został zniszczony obraz namalowany na drewnie przedstawiający biskupa Martina Carith (fundator kościoła, który został pochowany w kościele) oraz obraz przedstawiający scenę „Uczty u Heroda” i „Ścięcie Jana Chrzciciela”.
  • Zniszczony został kamienny nagrobek biskupa Martina Weyhera (II połowa XVI wieku znajdujący się w prezbiterium kościoła – nagrobek został później odnowiony na koszt rodziny biskupa).
• W 1686 r. sprawiono nowy dzwon kościelny wykonany przez ludwisarza z Kołobrzegu Ernsta Kridewidta (Kreideweiss)
• W 1690 r. wstawiono do kościoła organy muzyczne.

XIX wiek

• Kościół bardzo zniszczono w 1807 r. podczas przemarszów i kwaterowania wojsk francuskich. Budynek był wykorzystywany jako magazyn wojskowy. Nabożeństwa odbywały się w budynku plebanii (w dwóch największych pokojach), dokąd przeniesiono część wyposażenia kościoła.
• Pod koniec XIX wieku kościół ponownie przeznaczono na cele sakralne.
• W 1844 r. sprawiono nowe organy za 3600 tal., urządzono nowy prospekt organowy oraz emporę
• W 1853 r. postarano się o nowy dzwon (dzwon z napisem „Soli Deo Gloria”).
• Odbudowano go i częściowo rozbudowano, przeprowadzono bardzo poważne prace remontowe, na wiosnę 1866 r. (na okres remontu tymczasową funkcję kościoła pełniła dawna ujeżdżalnia garnizonowa). Przy pracach byli zatrudnieni jeńcy austriaccy (600 osób) sprowadzeni do Karlina po bitwie pod Sadową (3 VII 1866 r.).
  • Podczas tego remontu zmieniono wymiary otworów okiennych w elewacji północnej, odnowiono boczne wejście do kościoła od strony południowej, wstawiono nowe empory, odbudowano zakrystię, dobudowano kruchtę nadając jej inną formę. Zostały sprawione nowe ławki, ambona, ołtarz główny, ufundowano nowe cyborium (puszka do komunikantów), kubek do chrztu, krucyfiks na ołtarz, obraz olejny i lichtarz.

• W 1884 r. urządzono nowe ogrzewanie kościoła,
• W 1890 r. przystąpiono do większej renowacji kościoła: wymieniono zewnętrzne, zniszczone kamienie i cegły, wstawiono drugie okno i piec kaflowy w zakrystii, powiększono chór (do potrzeb 50 chórzystów).
• W 1891 r. zamówiono u malarza z Berlina, E.A.Fischera (pochodził z Karlina) nowy obraz dla ołtarz głównego; w 1892 r. obraz został podarowany kościołowi. W podziękowaniu za dar artysta otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Karlina.
• W 1894 r. wstawiono 2 piece i odnowiono urządzenia ogrzewania.
• W 1898 r. oczyszczono sklepienie gwiaździste i przywrócono mu pierwotną formę, wymalowano wnętrze i wyeksponowano emporę w związku ze wstawieniem organów.

XX wiek

• W 1901 r. został odlany przez Franza Schellinga (ludwisarza z Apoldy) kolejny dzwon, na wieży kościelnej zawisł 1 maja 1901 r.
• 1903 r. – nieznane małżeństwo ofiarowuje kościołowi dywan (wartość – 337,4 mk)
• 22 lipca 1917 r. dzwony zostały zdjęte z wieży, ozdobione girlandami i odwiezione na stację na miejsce składowania
• W 1926 r. nauczyciel i kantor Benz wystarał się o nowe dzwony
• W 1929 r. dzwony i organy kościelne otrzymały urządzenia elektryczne.
• 1937 r. budowniczy organów z Kołobrzegu Wilhelm Grisard gruntownie remontuje organy.”

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_św._Michała_Archanioła_w_Karlinie#Historia

Podsumowanie

Zapraszam na kolejne relacje z uroczego Karlina. Będzie ciekawie. Już teraz wiecie, dlaczego nie jeżdżę głównymi drogami, gdybym tak robiła, nie zobaczyłabym tego pięknego miasteczka.

Johanka