Kiedy piszę o mojej małej Ojczyźnie – mieście Zawadzkie, nie jestem obiektywna, kocham każdy element miasta, przyrodę, okoliczne lasy. Tu mieszkam ponad pół wieku. Uważam za najpiękniejsze miejsce na ziemi. Już pisałam o nim, zajrzyjcie Drodzy Sympatycy na starsze reportaże.
Dziś postanowiłam przedstawić Wam Kościół Ewangelicko- Augsburski Marcina i Katarzyny Luter w moim mieście .
Parę słów o historii
„Kościół ewangelicko-augsburski Marcina i Katarzyny Luter[1] – luterańskikościół filialny w Zawadzkiem, należący do parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Lasowicach Wielkich.” /…/
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_Marcina_i_Katarzyny_Luter_w_Zawadzkiem
„Świątynia została wzniesiona w 1894 roku przez pastora Szewskiego. Poświęcono ją w dniu 20 września 1894 roku w obecności księcia Stollberga oraz superintendenta z Opola ks. P. Erdmana. Na wieży umieszczone zostały dzwony ufundowane przez pana Kuncego, naczelnika policji[2].
W 1929 w przedsionku kościoła została umieszczona tablica upamiętniająca 19 ofiar i zaginionych w wyniku I wojny światowej[3].” /…/
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_Marcina_i_Katarzyny_Luter_w_Zawadzkiem
„Po II wojnie światowej budynek przejął kościół rzymskokatolicki, w latach 1948-1955 w świątyni odprawiane były msze dla młodzieży szkolnej prowadzone przez ks. Józefa Dziurzyckiego, prefekta i katechetę z gimnazjum. Później świątynia wróciła do ewangelików. Budowla została następnie wyremontowana[2].
Kościół pozostaje pod opieką rodziny Witoszków. Regularnie odprawiane są tu nabożeństwa, którym przewodniczy ks. Ryszard Pieron, proboszcz parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Lasowicach Wielkich[2].
20 października 2019 podczas nabożeństwa z udziałem biskupa Jerzego Samca kościołowi nadane zostało imię Marcina i Katarzyny Luter[1].
Budowla figuruje w wykazie obiektów objętych ewidencją zabytków Gminy Zawadzkie[4„
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościół_Marcina_i_Katarzyny_Luter_w_Zawadzkiem
Zbór Ewangelicko -Augsburski w Zawadzkiem
„Zbór Ewangelicko-Augsburski w Zawadzkiem – zbór Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP w Zawadzkiem, w diecezji katowickiej, funkcjonujący jako filiał parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Lasowicach Wielkich. Do 1945 stanowił samodzielną parafię[1].
Nabożeństwa luterańskie w Zawadzkiem odbywają się w kościele ewangelicko-augsburskim Marcina i Katarzyny Luter przy ul. Opolskiej w niedziele dwa razy w miesiącu, a także w Wigilię, Boże Narodzenie oraz Wielki Piątek[2][3].”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbór_Ewangelicko-Augsburski_w_Zawadzkiem
Historia powstania Zbioru
„Do pracy w powstałej w 1836 hucie w Zawadzkiem sprowadzeni zostali robotnicy pochodzący z Brandenburgii, Harzu, Nadrenii, Saksonii i Westfalii. Byli oni w większości wiernymi kościoła ewangelickiego, co dało podwaliny pod utworzenie na tym terenie zboru luterańskiego. Od 6 marca 1853 w kancelarii huty organizowane okazjonalne były nabożeństwa ewangelickie, prowadzone przez księży z Kolonowskiego. Uczestniczyła w nich jednak mała liczba wiernych. W związku z nieudanymi próbami powołania tu szkoły ewangelickiej, protestanckie dzieci uczęszczały do szkoły katolickiej, jedynie lekcje religii były prowadzone przez nauczyciela dojeżdżającego z Kolonowskiego[1].
Zbór stanowił filiał parafii w Ozimku, został jednak włączony w struktury parafii w Strzelcach Opolskich w 1826[1].
Po 1856, kiedy to Zawadzkie uzyskało połączenie kolejowe, nastąpił okres rozbudowy huty. Zwiększyła się liczba mieszkańców, a w związku z tym liczba członków kościoła ewangelickiego. Wobec niemożności wystarczającej obsługi wiernych przez duszpasterzy dojeżdżających ze Strzelec, w 1872 Zawadzkie stało się parafią wikarialną i otrzymało własnego wikariusza, którym został ks. Struhl. Do parafii przyłączono filiał w Kolonowskiem. Rok później ks. Struhl został zastąpiony przez ks. Rollfsa, a w latach 1874–1875 funkcję tę pełnił ks. Dietrich Thebesius. Od 1 stycznia 1876 powrócono do obsługi filiału przez duchownych strzeleckich, co trwało do 1 sierpnia 1884, kiedy to na powrót powołano wikariuszy dla Zawadzkiego, którymi byli ks. Paulisch (do 1885), ks. Roye (1885-1886), ks. Schmidt (1886-1887) i ks. Tusche (1887-1889)[1].
Samodzielna parafia w Zawadzkiem została powołana 1 czerwca 1889. Jej pierwszym duszpasterzem został wikariusz ks. Siegel (1889-1892)[1].
Ze względu na częste zmiany na stanowisko wikariusza, postanowiono o powołaniu proboszcza. Wybory miały miejsce 24 kwietnia 1892, a 1 sierpnia 1892 funkcję tę zaczął pełnić ks. Schepky. 14 sierpnia miało miejsce jego uroczyste wprowadzenie w urząd, a w nabożeństwie udział wziął superintendent opolski ks. Geisler[1].
W 1894 ukończona została budowa kościoła parafialnego, poświęconego 20 września 1894[4]. Podczas pełnienia w posługi parafii przez ks. Schepkego powstał również budynek domu parafialnego. Proboszcz zrezygnował ze swojej funkcji 30 września 1895, a opiekę nad parafią przejął wikary, ks. Kob. Został on następnie wybrany na proboszcza i wprowadzony w urząd 2 lutego 1896. Z powodów zdrowotnych jego praca w parafii odbywała się jednak w bardzo ograniczonym zakresie[1].
Według stanu na 1 grudnia 1910 parafia liczyła 457 wiernych[1].
Proboszcz Kob pełnił stanowisko do 1 października 1919. Następnie przed dwa miesiące parafią administrował ks. Heidenreich, a od 1 grudnia opiekę nad parafią zaczął sprawować wikariusz ks. Gottfried Schepky, który został proboszczem 25 stycznia 1920. Od 25 marca 1920 zaczęto organizować wieczorne spotkania dla rodzin, mające zintegrować członków parafii z oddalonych miejscowości[1].
Po 1922 i ustaleniu nowych granic państwowych, do parafii zostali włączeni wierni z dawnych terenów parafii w Lublińcu, które weszły w skład Niemiec. Liczba zborowników powiększyła się również o członków rodzin, które przeprowadziły się z terenów przypadłych II Rzeczypospolitej. W 1923 parafia liczyła 800 wiernych, z czego 270 w filiale Kolonowskie[1].
1 lipca 1931 pracę duszpasterską w parafii zakończył proboszcz Schepky. Opiekę nad parafią przejął ks. wikariusz Hahn, a w 1932 wikariuszem został ks. Rosenblatt. Podczas jego posługi część parafian przyłączyła się do ugrupowania Niemieccy Chrześcijanie. Duchowny sprzeciwiał się temu, na skutek czego wstrzymano wypłacanie mu wynagrodzenia, a w marcu 1935 w Opolu został aresztowany. Wikariuszem-administratorem mianowano w 1936 ks. Wolframa Hanowa. Zakończył on konflikt między parafianami popierającymi Niemieckich Chrześcijan i Kościół Wyznający. W 1938 został skierowany do Wittenbergi, a jego stanowisko przejął ks. Hugo Hischer. W tym samym roku doszło do powołania proboszcza dla parafii, którym został ks. Erich Michalowski. Po rozpoczęciu II wojny światowej został on powołany do Wehrmachtu, jak również kantor pracujący w parafii, Nitsche[1].
W wyniku braku duchownego, zbór obsługiwany był przez księży z Ozimka i Strzelec Opolskich. Dotychczasowy proboszcz trzy razy w roku uzyskiwał urlop, podczas którego odwiedzał parafię. Wskutek krytykowania Hitlera, latem 1944 został przeniesiony do kompanii karnej, a później na wschód do walki z partyzantami, gdzie zachorował i zmarł w grudniu 1944[1].
Po zakończeniu działań wojennych, wskutek wysiedleń nastąpił spadek liczby wiernych, w konsekwencji parafia w 1945 uległa likwidacji i została włączona jako filiał do parafii w Lasowicach Wielkich[1]. Zamknięta została wówczas również szkoła ewangelicka[5].”
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbór_Ewangelicko-Augsburski_w_Zawadzkiem
Historyczne i archiwalne zdjęcia które robiłam w latach 2004-2007
Rok 2019 – 125 lecie Kościoła – uroczystości w Zawadzkiem
125 – lecie Kościoła Ewangelickiego w Zawadzkiem w 2019 roku – uroczystość zgromadziła Kapłanów ewangelickich, między innymi obecny był Ks. Jerzy Samiec – Polski Biskup Luterański, ks. proboszcz Ryszard Pieron; kapłani katoliccy m.in. Ks. Joachim Bomba, władze miasta Zawadzkie, władze okolicznych wsi , przedstawiciele oświaty, nie tylko wierni kościoła, ale i inni mieszkańcy Zawadzkiego, co opisano na stronie naszego miasta. Można poczytać i zobaczyć. Podaję link źródłowy.
https://zawadzkie.pl/2014/125-lat-kosciola-ewangelicko-augsburskiego-w-zawadzkiem.html
Podsumowanie
Kościół leży przy ulicy Opolskiej, która jest główną drogą przez miasto , niedaleko dawnej bramy byłej Huty imienia Generała Karola Świerczewskiego, znanej potem pod nazwą Huta Andrzej S.A. , następnie Walcowni Rur Andrzej Sp. z o.o., a obecnie Alchemii S.A. Zakład Walcownia Rur Andrzej w Zawadzkiem, a z drugiej strony kościoła jest pasaż handlowy. Kiedyś na miejscu pasażu był przystanek PKS i stąd odjeżdżały przewozy robotnicze pracowników huty.
Johanka