Dzisiaj kolejna relacja z kolejnego miasta , gdzie byłam kilkakrotnie, bo na to zasługuje. Nie da się zawrzeć moich emocji w jednym felietonie, zatem pozwolę sobie napisać ich kilka.I zapewniam, nie będą nudne, gdyż w Gnieźnie nie można się nudzić.
Parę słów o mieście
Gniezno to pierwsza stolica Polski. Leży w województwie wielkopolskim, jest tu siedziba władz powiatu gnieźnieńskiego i gminy Gniezno. Jednocześnie to pierwsza metropolia kościelna w Polsce, zwana miastem Świętego Wojciecha. Było siedzibą władz archidiecezji arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski.
Miasto zostało lokowane w okresie 1238-1239, w dawnych czasach od XVI w. leżało w ówczesnym województwie kaliskim.
Z danych GUS z 2020 miasto zamieszkuje 67 570 mieszkańców. Jest 56 spośród najludniejszych miast w Polsce.
Kiedyś nosiło nazwę Gnesna (z łaciny), a po niemiecku Gnesen.
Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie
„Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie (zwana także: archikatedrą gnieźnieńską lub sanktuarium św. Wojciecha) – gotyckikościół archikatedralny znajdujący się na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie. Kościół jest dedykowany Najświętszej Marii Pannie, nosi wezwanie Wniebowzięcia NMP. Od 1000 roku główna świątyniametropolii gnieźnieńskiej, nazywana „Matką kościołów polskich”[2]. Miejsce pochówku świętego Wojciecha, głównego patrona Polski oraz miejsce pięciu koronacji królewskich[3]. Siedziba prymasów Polski. Od 1931 roku jest bazyliką mniejszą. 16 września 1994 roku obiekt został wpisany na listę pomników historii[4].”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_prymasowska_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Gnieźnie
Otoczenie zewnętrzne bazyliki
„Na dachu nawy bocznej, wzdłuż całego wieńca kaplic umieszczone zostały figury dwunastu apostołów, patronów Polski, a nad kaplicą Gembickiego (Niepokalanego Poczęcia NMP) widnieje figura Matki Bożej. Przy bazylice, od strony południowej umieszczony został uszkodzony dzwon Bogumił, który spadł z wieży kościoła w czasie pożaru w 1945 roku. Od strony wschodniej kościół metropolitalny sąsiaduje z ulicą Tumską i zabudową miejską. Od strony północnej znajdują się też dalsze zabudowania Wzgórza Lecha – zespół kolegiat, z siedzibą Muzeum Archidiecezjalnego w Gnieźnie i z siedzibą Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie oraz kościołem św. Jerzego. Od strony zachodniej znajduje się plac św. Wojciecha, miejsce uroczystości odpustowych ku czci tego świętego oraz różnych wydarzeń kulturalnych[2].”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_prymasowska_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Gnieźnie#Otoczenie_i_wygląd_zewnętrzny
Historia współczesna Bazyliki prymasowskiej w Gnieźnie
„W 1931 roku Pius XI nadał archikatedrze tytuł bazyliki mniejszej. W 1939 roku po zajęciu Gniezna przez Niemców z NSDAP, początkowo oni zamknęli kościół, a później urządzili w nim salę koncertową. 23 stycznia 1945 roku, dwa dni po wkroczeniu do Gniezna, archikatedra została ostrzelana przez Armię Czerwoną, co spowodowało pożar hełmów wież i dachów[15]. Wokół tego pożaru przez lata trwały różne spekulacje. Władze komunistyczne twierdziły, że na wieżach znajdowali się jeszcze żołnierze niemieccy, którzy zaatakowali żołnierzy radzieckich. Zeznania świadków i publikacje naukowe potwierdzają tezę celowego ostrzału z czołgu, umiejscowionego na rynku[15]. Pożar zniszczył hełmy wież oraz sklepienie w emporze międzywieżowej, a w następstwie tego również organy. Zawaleniu uległ również dach nad częścią południową nawy głównej, co zniszczyło stalle[15]. Na przełomie lat 50 i 60 XX wieku odrestaurowano świątynię przywracając jej styl gotycki[16].
3 czerwca 1979 roku archikatedrę odwiedził Jan Paweł II. W 1992 ówczesny prymas kard. Józef Glemp został mianowany metropolitą warszawskim, a Gniezno na 17 lat straciło miano stolicy prymasowskiej. Nowym metropolitą gnieźnieńskim został abp Henryk Muszyński, który jest inicjatorem zjazdów gnieźnieńskich.
W 1996 roku ponownie zamontowano złocony, barokowy baldachim nad trumienką św. Wojciecha, który ukryty w pomieszczeniach wieżowych w czasie II wojny światowej, nie został przez Niemców wywieziony. Rok później do bazyliki ponownie przybył Jan Paweł II[11].
19 grudnia 2009 roku tytuł Prymasa Polski powrócił do Gniezna i do metropolity gnieźnieńskiego. Tego też dnia miała miejsce inauguracja posługi prymasowskiej przez abp. Muszyńskiego[11].
W 2012 roku gnieźnieńskiej archikatedrze przekazano relikwie krwi Jana Pawła II, które umieszczono w bocznej kaplicy.
W 2015 roku w pomieszczeniach przywieżowych wieży północnej odnaleziono około 2000 papierowych dokumentów z XIV, XV i XVI wieku, obrazujących prace konsystorza generalnego, jedyny tego typu zbiór w Polsce[17].
14 kwietnia 2016 roku kościół metropolitalny był miejscem uroczystości jubileuszu 1050. rocznicy Chrztu Polski, w której uczestniczył Episkopat Polski oraz najwyższe władze państwowe, z Prezydentem Polski Andrzejem Dudą na czele.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_prymasowska_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Gnieźnie#Historia_współczesna
Hasło dostępność w Gnieźnie
Muszę pochwalić włodarzy miasta za dbanie o dostępność bazyliki dla osób z chorobami wzroku oraz z niepełnosprawnościami, gdyż mogą one „dotknąć jej rękoma” , gdyż są dostępne jej miniatury. Jak wiecie, jestem uczulona na dbanie o potrzeby osób z niepełnosprawnościami, albowiem mamy jeszcze dużo do zrobienia w tym zakresie.
Pomnik Bolesława Chrobrego
Pomnik przedstawia Bolesława Chrobrego, pierwszego, koronowanego władcę Polski. Jest posadowiony na ulicy Jana Łaskiego i stoi blisko Bazyliki prymasowskiej, na Wzgórzu Lecha.
Historia pomnika
„Inicjatorem budowy pomnika był ks. bp Antoni Laubitz. Pomnik zaprojektowany został przez artystę-rzeźbiarza, Marcina Rożka. 12 września 1925 roku odsłonięta została przez Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego gipsowa replika pomnika, która oficjalnie była aktem położenia kamienia węgielnego i uczczeniem 900. rocznicy gnieźnieńskiej koronacji Bolesława Chrobrego[1],.
Spiżowy monument został wykonany w Warszawie w zakładzie Braci Łopieńskich[2]. Ostatecznie stanął na najniższym poziomie tarasowego placu katedralnego w kwietniu 1929 roku, a uroczystego odsłonięcia dokonał 30 maja 1929 Prezydent RP Ignacy Mościcki
Pomnik został zniszczony przez Niemców w czasie kampanii wrześniowej w 1939 roku.
Po 60. latach od inauguracji dzieła Rożka, król Bolesław I Chrobry ponownie stanął na cokole gnieźnieńskiego pomnika. Monument tym razem ustawiono na wyższym tarasie placu katedralnego, tuż przy schodach, co potęguje wielkość (4,75 m postać i blisko 4 m cokół) postumentu. Uroczystość ta miała miejsce 9 maja 1985 roku, a wykonawcą rzeźby, opartej o pierwowzór sprzed II wojny był Jerzy Sobociński; inny artysta – podobnie jak Marcin Rożek – związany z Wielkopolską.”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Bolesława_Chrobrego_w_Gnieźnie
Parę słów o Bazylice prymasowskiej w Gnieźnie – historia
Prezbiterium
„W prezbiterium archikatedry, w jej centrum znajduje się barokowa złocona konfesja[18], a pod nią wczesnobarokowy relikwiarz – trumienka z cyzelowanej, trybowanej blachy srebrnej z 1662 (z właściwym relikwiarzem – trumienką wewnątrz, drewnianą, prawdopodobnie cedrową skrzynką z XII wieku pokrytą płaskorzeźbami) ze szczątkami św. Wojciecha (restaurowana w 1987 roku po kradzieży)[19]. Za relikwiarzem znajduje się płyta nagrobna św. Wojciecha z czerwonego marmuru ze średniowiecznej tumby z 1480 roku, autorstwa Hansa Brandta z Gdańska[13]. Od strony północnej prezbiterium umieszczony został złocony tron prymasowski z 1835 roku, a przed nim klęcznik z herbem prymasa Stefana Wyszyńskiego. Nad tronem widnieje herb obecnego metropolity gnieźnieńskiego. Po obu stronach prezbiterium ułożone są nowe stalle dla członków Kapituły Prymasowskiej. Poza tym w prezbiterium znajduje się główny ołtarz ofiarny, nawiązujący do złotego ołtarza romańskiego, wykonany z brązowych pozłacanych płyt ze scenami z życia Jezusa i Maryi[19]. Został ofiarowany przez Episkopat Niemiec w 1996 roku[7]. Nad ołtarzem znajduje się belka tęczowa z gotyckim krucyfiksem z drzewa lipowego z ok. 1430 roku, umieszczona w drugiej połowie XV wieku.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_prymasowska_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Gnieźnie#Prezbiterium
Nawa główna i chór
„W nawie głównej znajdują się miejsca dla wiernych. Sklepienie typowe dla stylu gotyckiego jest krzyżowo-żebrowe. Na końcu nawy w emporze międzywieżowej znajduje się drewniany chór muzyczny z organami, wybudowanymi w 1975 roku przez firmę August Laukhuff z Weikersheim[20]. Montaż, przez firmę z Warszawy trwał w latach 1976-1977[21]. Organy te zostały poddane renowacji w latach 2015-2016, przebudowany został także chór. Poprzednie organy wybudowane po 1661 roku przez Jerzego z Gdańska, spłonęły w pożarze 23 stycznia 1945 roku. Po wojnie kościołowi służyła przejściowo fisharmonia, a następnie, w latach 1952-1962 instrument z kaplicy Lipskich. Później zamontowano organy elektroniczne[22].
Pod chórem w nawie głównej, po lewej stronie wejścia do starego kapitularza znajduje się późnogotycka płyta nagrobna abpa Zbigniewa Oleśnickiego, wmurowana na ścianie zachodniej. Autorem płyty jest Wit Stwosz. Postać prymasa wykonana jest w stroju pontyfikalnym z krzyżem procesyjnym w ręku, ukazana została na tle kotary podtrzymywanej przez dwa anioły. Cała kompozycja ujęta została w trójlistny łuk z bogato rzeźbioną wicią roślinną.
Po drugiej stronie wejścia do starego kapitularza znajduje się płyta nagrobna abpa Jakuba ze Sienna. Płyta składa się z czterech jednakowych, podłużnych kwater odlanych ze stopu mosiężnego, zmontowanych na ścianie w jedną kompozycyjną całość. Centralną część zajmuje wyryta stojąca postać prymasa w stroju pontyfikalnym, trzymająca w rękach pastorał i krzyż procesyjny. Zmarły stoi w otoczeniu bogato zdobionej architektury gotyckiej, gdzie występują postacie apostołów, patriarchów i świętych, a w narożnikach są medaliony z symbolami ewangelistów.”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_prymasowska_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Gnieźnie#Nawa_główna_i_chór
Kaplice boczne
- „Kaplica Potockiego – zbudowana przy północnych murach kościoła, najbliżej północnego wejścia do archikatedry. Do kaplicy prowadzą dwa marmoryzowane portale, opatrzone kutą regencyjną kratą ozdobioną motywami roślinnymi. Sama kaplica założona jest na planie prostokąta, zwieńczona owalną kopułą z latarnią. Wewnętrzne ściany kopuły pokryto w 1728 roku malowidłami pędzla Macieja Jana Meyera z Lidzbarka, przedstawiającymi personifikację Ośmiu Błogosławieństw oraz postacie czterech ewangelistów. Do cenniejszych elementów wyposażenia tej kaplicy należą także stiukowy ołtarz stojący przy wschodniej ścianie projektu P. Ferrariego, gipsowy pomnik klęczącego fundatora w stroju pontyfikalnym, umieszczony na przeciwległej ścianie w niszy z dwiema kolumnami. W jej krypcie zostali pochowani:w 1738 – prymas Teodor Potocki, obecnie trumna spoczywa w podziemiach bazyliki gnieźnieńskiejw 1829 – prymas Ignacy Krasicki (zm. 1801), obecnie trumna spoczywa w podziemiach bazyliki gnieźnieńskiejw 1939 – bp Antoni Laubitzw 1956 – protonotariusz apostolski Aleksy Brasse.
Kaplica Bożego Ciała – najstarsza kaplica kościoła, zbudowano ją jako pierwszą przy ścianie północnej. Do wnętrza prowadzi barokowy, marmurowy portal dłuta Wilhelma Richtera z 1654, zwieńczony medalionem z motywem eucharystycznym. Po bokach znajdują się personifikacje Wiary i Nadziei, a powyżej nich siedząca postać z dziećmi, symbolizująca Miłość. W portalu osadzono kutą, żelazną kratę z XV w., z elementami dodanymi w XVII w. Wewnątrz znajduje się wczesnoklasycystyczny drewniany ołtarz, zaprojektowany przez Efraima Schoegera ok. 1781 roku. Na ścianach wschodniej i zachodniej umieszczono epitafia arcybiskupów Stanisława Szembeka (1706‑21) i Michała Radziejowskiego (1687-1705). W krypcie tej kaplicy zostali pochowani:w 1464 – prymas Jan Sprowskiw 1693 – bp Wojciech Stawowskiw 1721 – prymas Stanisław SzembekKaplica jest obecnie miejscem stałego przechowywania Najświętszego Sakramentu.
- Kaplica Doktorów (Doktorska) – gotycka kaplica powstała w XIV w. z fundacji abp. Bodzanty. Do wnętrza prowadzi stiukowy portal z 1792 roku. Osadzona w nim krata jest kompilacją kilku obiektów z XVI i XVII w. W wewnętrznych ościeżach zachowały się fragmenty gotyckiego fryzu obiegającego dawniej prawdopodobnie całą ostrołukową arkadę, która stanowiła wejście do tej kaplicy. Do cenniejszych zabytków wnętrza należą stiukowy, rokokowy ołtarz z 1750 roku i renesansowe epitafium doktorów Josickiego i Oczki z 1612. W krypcie zostali pochowani kanonicy kapituły archikatedralnej, m.in. Antoni Kantecki.
- Kaplica św. Walentego – usytuowana tuż za zakrystiami. Polichromia na zachodniej ścianie przedstawia św. Walentego, błogosławiącego małżonków Sarpię i Sabino. Kaplica ta ma proweniencję gotycką, sięgającą 2. poł. XIV w. Portal prowadzący do wnętrza został wykonany ok. 1785. Krata zwieńczona herbem Korab jest wcześniejsza, z ok. 1613. Wewnątrz przykuwa uwagę późnobarokowy ołtarz, murowany, tynkowany i polichromowany, z przedstawieniem św. Walentego, a nad nim w tondzie podobizna św. Rozalii. Na ścianie zachodniej widnieje barokowe epitafium kanonika Kaspra Chudzyńskiego z czarnego i brązowego marmuru, z malowanym na blasze portretem zmarłego w 1698. W jej krypcie zostali pochowani wikariusze archikatedralni.
- Kaplica Pana Jezusa (kaplica Krzyża) – jej mury posadowiono na wczesnośredniowiecznym wale obronnym. Do wnętrza prowadzi wczesnobarokowy portal z 1654. Wewnątrz znajduje się barokowy (1740-46), murowany i marmoryzowany ołtarz. W centralnym polu umieszczono kutą, srebrną blachę z 1732 w kształcie winnego krzewu, w którą wkomponowano drewnianą, gotycką rzeźbę Ukrzyżowanego, od lat czczoną jako Cudowny Krzyż Gnieźnieński. Przed tym krucyfiksem, ustawionym w polowym ołtarzu w czerwcu 1657 roku, modliły się polskie wojska podczas wojny ze Szwedami. Po pokoju oliwskim krzyż wrócił do kaplicy. Ponadto w kaplicy znajdują się jeszcze wczesnobarokowe, brązowe epitafia kanonika Świętosława Strzałkowskiego, prałata Jana Ziemkiewicza oraz abpa Adama Komorowskiego.
- Kaplica Gembickiego (kaplica Niepokalanego Poczęcia NMP) – znajduje się dokładnie na osi katedry. Do wnętrza prowadzi barokowy, marmurowy portal. Wewnątrz kaplicy znajdują się: drewniany, złocony ołtarz z XVII w. z centralnym przedstawieniem NMP Niepokalanie Poczętej oraz dwa nagrobki umieszczone w przeciwległych ścianach: renesansowy, wykonany z piaskowca, poświęcony abpowi Janowi Latalskiemu oraz nagrobek barokowy z czarnego marmuru i alabastru, wykonany, podobnie jak portal, w warsztacie Sebastiana Sali, poświęcony pamięci abpa Wawrzyńca Gembickiego.
- Kaplica Kołudzkich – jedna ze starszych kaplic bazyliki. Znajduje się w obejściu prezbiterium, po wschodniej stronie. Ma jednorodny charakter wnętrza. XVII-wieczny wystrój nie został zakłócony żadnymi późniejszymi dodatkami. Ściany zostały prawie w całości pokryte czarnym dębnickim marmurem. Portal z kolorowych marmurów wykonano w gdańskim warsztacie Richtera ok. 1652 roku. We wnętrzu znajduje się ołtarz z czarnego marmuru z białymi alabastrowymi elementami dekoracyjnymi, wyrzeźbiony ok. 1656 w tym samym warsztacie co portal. Naprzeciw ołtarza umieszczono epitafium kanonika Szymona Kołudzkiego. Sklepienie polichromowane (ok. 1763) przedstawia personifikacje czterech stron świata, składające hołd Stwórcy.
- Kaplica Olszowskiego (kaplica św. Andrzeja) – zachowała się w niej nienaruszona dekoracja gotyckiej arkady z 2. poł. XIV w., przedstawiająca sceny z historii zbawienia i motywy zwierzęce. Portal wejściowy zwieńczony jest postacią św. Andrzeja z uniesionymi ku górze rękami. Wnętrze utrzymane w ciemnoczerwonej (ceglastej) tonacji nawiązuje do oryginalnej barokowej kolorystyki ścian. Znajduje się tam czarny, marmurowy ołtarz z 1734 roku z alabastrową płaskorzeźbą św. Andrzeja oraz taki sam czarny nagrobek abpa Andrzeja Olszowskiego z klęczącą postacią zmarłego prymasa. Ponadto w kaplicy znajdują się XIX-wieczne epitafium bpa Krzysztofa Janiszewskiego oraz dwa barokowe epitafia: kanonika Franciszka Kraszkowskiego (1731) i dziekana Jana Korbanowskiego (1737). W jej krypcie zostali pochowani:1454 – prymas Władysław Oporowski,1677 – prymas Andrzej Olszowski.
- Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej – pierwotnie mieściła się w niej biblioteka kolegium penitencjarzy, którą pod koniec XVII w. przeniesiono do kaplicy Gembickiego. Powstała w połowie XIV w., niemalże równolegle z budową prezbiterium katedry. Portal wiodący do kaplicy wykonano z wielobarwnych marmurów w 1691 roku. Widoczna jest także gotycka archiwolta i dwa kapitole, wieńczące służki z wizerunkiem Adama i Ewy. Krata jest kompilacją trzech starszych obiektów z XV, XVI i XVII w. Ściany zdobi polichromia z 1886, związana z dziejami obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. W późnobarokowym, murowanym i marmoryzowanym ołtarzu znajduje się XVII-wieczna kopia obrazu jasnogórskiego, jedna z najstarszych w Polsce, ozdobiona koroną z motywami męki Pana Jezusa, tzw. arma Christi.
- W krypcie tej kaplicy zostali pochowani:1376 – abp Jarosław z Bogorii i Skotnik,1685 – prymas Jan Wydżga
- Kaplica św. Stanisława i św. Jana Pawła II – początkowo przeznaczona była na skarbiec, nad którym mieściła się kapliczka z Najświętszym Sakramentem. W 1591 roku skarbiec został zamieniony na właściwą kaplicę. Portal z kolorowych marmurów wraz z kratą, stanowiącą kompilację wcześniejszych elementów, wykonano w połowie XVII w. Wewnątrz znajduje się stiukowy ołtarz z 1757 z nieco wcześniejszym (ok. 1650) olejnym obrazem przedstawiającym św. Stanisława z Piotrowinem przed sądem królewskim. W kaplicy umieszczono liczne epitafia i tablice pamiątkowe. Od 2014 roku znajdują się tam relikwie św. Jana Pawła II. W jej krypcie zostali pochowani:1608 – bp Jan Gniazdowski,1661 – kan. Stanisław Sławieński.
- Kaplica Baranowskiego – powstała obok skarbca, na miejscu dawnej kaplicy Doliwów. Wyróżnia się ona od zewnątrz wieńczącą ją kopułą. Założono ją na planie zbliżonym do kwadratu, kopuła natomiast otrzymała owalny zarys. Do wnętrza prowadzi jeden z najwcześniejszych portali, zbudowany ok. 1626. We wnętrzu znajduje się drewniany, bogato zdobiony ołtarz z lat 1630-40 z rzeźbami św. Jerzego i niezidentyfikowanego biskupa oraz malowanymi na płótnie scenami Ukrzyżowania i Złożenia do grobu. Jest tam też wczesnobarokowy nagrobek abpa Wojciecha Baranowskiego, wykonany z marmuru i alabastru. Kaplica jest miejscem stałego dyżuru penitencjarza większego.
- Kaplica Dzierzgowskiego (św. Mikołaja) – została zbudowana w 2. poł. XIV w. Do wnętrza prowadzi skromny portal zbudowany z cegieł, otynkowany i pomalowany. Wewnątrz jest późnobarokowy, stiukowy ołtarz z olejnym XVIII wiecznym obrazem ukazującym śmierć św. Franciszka Ksawerego na Formozie, nad nim umieszczono owalne przedstawienie św. Mikołaja. W kaplicy znajdują się ponadto dwa nagrobki – abpa Dzierzgowskiego, prymasa i abpa Andrzeja Krzyckiego.
- Kaplica św. Józefa (obecnie kruchta południowa) – stanowiła na przemian wejście do katedry bądź kaplicę. Pierwotnie w tym miejscu było wejście do katedry, nad którym mieściły się biblioteka i lektorium. Portal jest kopią XVII-wiecznego portalu z kaplicy Bożego Ciała, w zwieńczeniu widnieje płaskorzeźba starca czytającego księgę. Na ścianie wschodniej, powyżej zniesionej mensy ołtarzowej, znajduje się dawne stiukowe retabulum z przedstawieniem Śmierci św. Józefa (ok. 1780). Naprzeciwko umieszczono wczesnoklasycystyczne epitafium kanonika Skrzetuskiego. Na tle rozpostartego heraldycznie płaszcza zwieńczonego baldachimem przedstawiono owalny, namalowany na blasze, portret zmarłego. Obok wejścia wmurowano medalion z popiersiem abpa Marcina Dunina (1842). Ściany i sklepienie ozdobione są polichromią (ok. 1790) poświęconą życiu św. Józefa.
- Kaplica Łubieńskich – prowadzą do niej dwa XVII-wieczne portale. Nad pierwszym, od strony wschodniej zachowała się ostrołukowa, gotycka arkada z płaskorzeźbionymi reliefami w podłuczu, przedstawiającymi sceny biblijne i postacie starotestamentowych proroków. Wnętrze zdobi jednolita klasycystyczna kompozycja sztukatorsko-malarska z charakterystycznym dla tego okresu sklepieniem zwierciadlanym. Głównymi elementami wnętrza są: późnobarokowy ołtarz w stylu Ludwika XIV z obrazem Ofiarowanie w świątyni oraz umieszczony naprzeciwko marmurowy, klasycystyczny chór muzyczny z XVIII stulecia. Poza tym w kaplicy znajduje się barokowe epitafium typu inskrypcyjnego prymasa Łubieńskiego (1652). W jej krypcie zostali pochowani:1480 – prymas Jakub z Sienna,1537 – prymas Andrzej Krzycki,1652 – prymas Maciej Łubieński, jego trumna spoczywa w krypcie przed kaplicą1926 – prymas Edmund kardynał Dalbor, jego trumna również spoczywa w krypcie przed kaplicą.W kaplicy w 1973 roku zostało złożone sercekardynała Augusta Hlonda Prymasa Polski. Wtedy również kard. Wyszyński dokonał odsłonięcia i poświęcenia tablicy inskrypcyjnej ku czci prymasa Hlonda.Przy kaplicy pod nawą południową, poza prymasem Łubieńskim i Dalborem spoczywa jeszcze czterech prymasów Polski:prymas Jan Łaski 1456-1531,prymas Maciej Drzewicki 1467-1535,prymas Teodor Andrzej Potocki 1664-1738,prymas Ignacy Krasicki 1735-1801,”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_prymasowska_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Gnieźnie#Kaplice
Ambit i nawa boczna
„Nawę boczną charakteryzuje obfitość rzeźby figuralnej, którą wypełniają portale, gzymsy, kapitele filarów między-nawowych, głowice służek, a nawet żebra sklepienne[19]. W nawie bocznej znajduje się grupa płyt fundacji prymasa Łaskiego. Dzięki rzymskim kontaktom z kardynałem Bakocsem, abp Ostrzyhomia zamówił w 1515 u rzeźbiarza Jana Florentyńczyka sześć płyt nagrobnych: dla siebie, brata Andrzeja, prymasów poprzedników – Jana Gruszczyńskiego i Andrzeja Boryszewskiego, kanclerza Kurozwęckiego i bpa krakowskiego Jana Radlicy. Cztery pierwsze z wymienionych płyt umieszczono na ścianie północnej, w obejściu kościoła, po obu stronach zakrystii. Wszystkie płyty charakteryzują się jednolitą kompozycją. Centralną część zajmuje kartusz herbowy zmarłego otoczony wieńcem z liści i owoców. U dołu znajduje się inskrypcja informująca o dokonaniach zmarłego[2].Poza tym, między zakrystią a kaplicą Doktorską znajduje się pomnik kard. Stefana Wyszyńskiego z 1982 roku, a po równoległej stronie nawy bocznej, od strony południowej, epitafium kard. Józefa Glempa.Zakrystie, usytuowane są w wieńcu kaplic po stronie północnej, na wysokości prezbiterium. Zakrystia wikariuszowska jest większa i została postawiona na planie prostokąta. Prałacka z kolei przybrała kształt ośmioboku z kopulastym sklepieniem. Z nawy do wnętrza pomieszczenia dla wikariuszy prowadzi monumentalny wczesnobarokowy portal, zwieńczony herbem kapituły gnieźnieńskiej z koroną książęcą i kapeluszem kardynalskim. Został ufundowany w 1726 przez ówczesnego proboszcza Aleksandra Kołudzkiego z okazji ingresu nowego abpa Teodora Potockiego[2].”
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_prymasowska_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Gnieźnie#Ambit_i_nawa_boczna
Podsumowanie
Musicie koniecznie przyjechać do dawnej stolicy Polski, zachwycająca katedra i miasto jest tak piękne, że żadne zdjęcia nie oddadzą tego . Jak wiecie w obiektach tego typu nie można robić zdjęć lampą błyskową, stąd jakość zdjęć nie jest taka jakbym chciała. Ale zachęci Was to do odwiedzenia, na żywo wygląda przepięknie.
Przeważnie uprawiamy z moim małżonkiem tzw. turystykę spontaniczną po Polsce, lecz tu przyjechałam kilkakrotnie i zawsze coś nowego odkrywam.
Nie siedzimy na kanapie, zwiedzamy piękną Polskę. Akurat w przypadku Gniezna, zachwyca Wielkopolska !
Poleca Wam Johanka