Już Wam Drodzy Sympatycy 50okpl opisywałam Uhrusk, kościół katolicki, jednakże kiedy tu byłam dwa lata temu, nie widziałam wtedy tej cerkwi, widocznie jechaliśmy inną drogą, a podróżujemy drogami mało uczęszczanymi. Dziś zatem „errata” do opisu Uhruska.
Dwa słowa o Uhrusku
„Uhrusk (ukr. Угруськ) – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Wola Uhruska[6][5], przy drodze wojewódzkiej nr 816 Dorohusk – Włodawa i linii kolejowej Chełm – Włodawa.
W l. 1867–1954 Uhrusk wchodził w skład gminy Sobibór. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Wola Uhruska[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 554 mieszkańców[8].”
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Uhrusk
Cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Uhrusku
„Cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy, także spotykany zapis Zaśnięcia Matki Bożej[1] – prawosławna cerkiew filialna w Uhrusku. Należy do parafii Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy we Włodawie, w dekanacie Chełm diecezji lubelsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Usytuowana na obrzeżach wsi[1], na niskim i płaskim wzniesieniu, na którym w średniowieczu znajdował się gród założony przez Daniela Halickiego[2].
Prawosławna cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej w Uhrusku istniała jeszcze przed 1220 i przez pierwsze dekady funkcjonowania posiadała status soboru. Utraciła go, gdy Uhrusk przestał być siedzibą eparchii. Do lat 1267–1268 była to cerkiew monasterska. Kolejne świątynie powstawały na tym samym miejscu przed 1429 i w 1785. Od XVII w. cerkiew w Uhrusku należała do Kościoła unickiego. Obecnie istniejąca (XXI w.) świątynia została zbudowana w 1849, zaś w 1875 przeszła razem z całą diecezją chełmską do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W ramach adaptacji i przebudowy budynku wstawiono do niego ikonostas powstały z połączenia dwóch pounickich ołtarzy bocznych, a prawdopodobnie także dobudowano przedsionek z wieżą-dzwonnicą. W 1915 cerkiew została porzucona, gdy prawosławni mieszkańcy Uhruska udali się na bieżeństwo. W latach 1920–1927 była remontowana w związku ze znacznymi stratami, jakie poniosła w czasie I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Obiekt był ponownie czynny od 1920 do 1947, gdy został zamknięty po wywózkach prawosławnych Ukraińców w ramach Akcji „Wisła”. W 1957 lub 1958 cerkiew przywrócono do użytku liturgicznego jako filię parafii we Włodawie; w związku ze zniszczeniem części jej wyposażenia w ciągu poprzedniej dekady zostało ono uzupełnione o elementy ze zniszczonej w 1938 cerkwi w Zbereżu.”
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_Zaśnięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Uhrusku
Historia cerkwi
„Budynek obecnie funkcjonującej (XXI w.) cerkwi został wzniesiony w 1849 jako świątynia greckokatolicka, z fundacji właścicielki miejscowych dóbr Laury Kirsztejnowej[1]. Obiekt wybudowano w sąsiedztwie starszej cerkwi[2], jednak jeszcze w czasie budowy nowej świątyni starszą rozebrano z uwagi na jej zły stan techniczny[1].
Budynek przeszedł na własność Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875. W ramach adaptacji wnętrza do wymogów liturgii prawosławnej zestawiono ze sobą dwa boczne ołtarze świątyni, by utworzyć z nich ikonostas[1]. Prawdopodobnie w tym samym czasie do budynku dostawiono wieżę-dzwonnicę[3] (stało się to najpóźniej w 1893[4]). W 1907, po generalnym remoncie obiektu i odnowieniu tejże konstrukcji, cerkiew została powtórnie poświęcona[1].
W 1915 prawosławni mieszkańcy Uhruska udali się na bieżeństwo. Cerkiew została porzucona i jeszcze w tym samym roku została poważnie zdewastowana. W roku następnym poniosła dodatkowe straty na skutek pożaru, w 1920, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, została zdewastowana po raz kolejny. W 1920 świątynia została reaktywowana i stała się powtórnie siedzibą prawosławnej parafii[1]. W latach 1920–1927 była remontowana[3].
W 1944 cerkiew została uszkodzona w czasie działań wojennych[1]. Po zakończeniu II wojny światowej i wysiedleniach ludności ukraińskiej do ZSRR w Uhrusku i Kosyniu pozostały 252 osoby wyznania prawosławnego (dane z 1947)[5]. W tym samym roku, w ramach Akcji „Wisła”, z Uhruska wywieziono niemal wszystkich prawosławnych, a parafia zawiesiła działalność[1]. Według niektórych źródeł cerkiew została ponownie otwarta w 1957[1], według innych nastąpiło to w roku następnym. Władze państwowe wyraziły wówczas zgodę na otwarcie dwóch nowych cerkwi na Lubelszczyźnie – w Zamościu i właśnie w Uhrusku. Żadna z wymienionych świątyń nie uzyskała jednak powtórnie statusu cerkwi parafialnej, a jedynie filii. W przypadku cerkwi uhruskiej oznaczało to podporządkowanie jej parafii we Włodawie[6]. Władze państwowe zgodziły się na otwarcie obydwu świątyń, gdyż hierarchowie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego przekonywali, że ich funkcjonowanie umożliwi prowadzenie działalności misyjnej wśród grekokatolików[7]. Zamkniętą świątynią w okresie, gdy nie była użytkowana przez wiernych, opiekował się Kościół katolicki. Po otwarciu budowli okazało się, że jej cenne wyposażenie zostało rozkradzione lub zniszczone[7]. W związku z tym do cerkwi przeniesiono niektóre elementy wyposażenia zburzonej w czasie akcji rewindykacyjnej r. 1938 cerkwi św. Jerzego w Zbereżu[1]. Według innego źródła nastąpiło to dopiero w 1960; sześć lat później cały ikonostas uhruskiej cerkwi został odrestaurowany[2]. W 1969 do parafii we Włodawie należało łącznie 300 osób, nie wiadomo jednak, ile z nich uczęszczało stale do filialnej cerkwi w Uhrusku[8].
Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków 2 czerwca 1987 pod nr A/133/39[9]. Budowla była remontowana po utworzeniu diecezji lubelsko-chełmskiej[10].”
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_Zaśnięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Uhrusku#Cerkiew_murowana
Podsumowanie
Jak widzicie same piękne perełki odkrywamy, nic nie planując, to jest wspaniałe w czasie zwiedzania spontanicznego.
Zapraszam na kolejne relacje ze wschodu Polski.
Johanka