Kiedy w deszczu spacerowałam w maju 2023, po deszczowym Rzeszowie, przede wszystkim chciałam zobaczyć Pomnik Czynu Rewolucyjnego, a niedaleko jest Bazylika i Ogrody Bernardyńskie, które opiszę osobno.
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rzeszowie
„Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rzeszowie – zabytkowy kościół parafialny z 1629 w Rzeszowie, Sanktuarium Matki Bożej Rzeszowskiej. Znajduje się w Śródmieściu Rzeszowa, na zachodnich obrzeżach historycznej części miasta. Przylega do niego bezpośrednio dom zakonny oo. bernardynów.”
źródło :https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Rzeszowie
Historia
„Kościół NMP w Woli Starej
W 1475 pleban fary rzeszowskiej otrzymał od dziedzica miasta z rodu Rzeszowskich dom z ogrodem i sad na Wolicy (Woli Starej), która była wówczas przedmieściem Rzeszowa na wlocie traktu krakowskiego. Posiadłość ta leżała naprzeciw „błogosławionej Dziewicy Marii” (ex opposito beate Virginis Mariae)[2]. Ta wzmianka jest odnoszona w nauce do drewnianego kościółka pod wezwaniem NMP, który istniał do czasu fundacji w tym miejscu przez Mikołaja Spytka Ligęzę murowanego kościoła, przekazanego po ukończeniu zakonowi bernardynów[3][4][5]. W XV w. Wola Stara należała do parafii farnej w Rzeszowie[6]. Zdaniem Władysława Henniga ze średniowiecznego cmentarza przy pierwszym kościele mogą pochodzić szczątki trzech osób odnalezione w ścianie zewnętrznej kościoła blisko wejścia na wysokości 3 m w sierpniu 2001[7].”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Rzeszowie#Kościół_NMP_w_Woli_Starej
Architektura
„Kościół oo. bernardynów w Rzeszowie został wybudowany w latach 1624–1629 w stylu późnorenesansowym, manierystycznym lub wczesnobarokowym, trudnym do jednoznacznej klasyfikacji[5]. Fundator, Mikołaj Spytek Ligęza, określił go w dokumencie fundacyjnym z 25 marca 1629 „kościołem krzyżowym” z „kaplicami baniastymi”, co sugeruje pierwotne istnienie kopuł lub sklepień kopułowych. Budowla w warstwie architektoniczno-artystycznej prezentuje harmonijne nawarstwienie dwóch dojrzałych stylów – renesansu i wczesnego baroku oraz bardzo bogate dekoracje charakterystyczne dla plastyki rokoka.”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Rzeszowie#Architektura
Kaplice
„Wystrój kaplicy, w której umieszczona jest figura Maryi z Dzieciątkiem, pochodzi z I poł. XVIII wieku. Fundatorem tego miejsca był Jerzy Ignacy Lubomirski. Figura znajduje się w centralnym punkcie barokowego ołtarza wykonanego z drewna i pokrytego złoceniami. Po bokach, na obrazach mających kształt medalionów zostały przedstawione sceny z życia Matki Bożej (zwiastowanie, nawiedzenie św. Elżbiety, narodzenie Chrystusa, ofiarowanie w świątyni oraz wniebowzięcie Maryi). Ołtarz został zwieńczony owalnym obrazem przedstawiającym Matkę Bożą Niepokalaną. Podtrzymują go dwa anioły, a nad nim unosi się Duch Święty i Bóg Ojciec. Na ścianach kaplicy umieszczono obrazy wotywne przedstawiające łaski otrzymane za przyczyną Matki Bożej Rzeszowskiej.”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Rzeszowie#Kaplice
Prezbiterium
„W prezbiterium na szczególną uwagę zasługują, przypisywane Sebastianowi Sali, pomniki grobowe członków rodu Ligęzów, pochodzące sprzed 1637 r., które tworzą mauzoleum rodowe. Te naturalnej wielkości rzeźby przedstawiają osiem najwybitniejszych postaci rodu w postawie orantów. Figury zostały wykonane z alabastru i wkomponowane w północną i południową ścianę prezbiterium. Każda postać jest zwrócona w kierunku ołtarza. Siedem z nich ubranych jest w stroje rycerskie, a postać biskupa – w strój pontyfikalny. Nie sposób nie wspomnieć, że jest to najliczniejszy w Europie zbiór orantów wykonanych w alabastrze. Poniżej wnęk pomnikowych zostały wbudowane marmurowe tablice z tekstami o charakterze nekrologów. Na ścianie północnej zobaczymy Mikołaja Ligęzę, ojca fundatora, kasztelana wiślickiego; Zygmunta Ligęzę, cześnika wielkiego koronnego; Stanisława Ligęzę, kasztelana żarnowieckiego i starostę lubaczewskiego, a także fundatora kościoła – Mikołaja Ligęzę z Bobrku. Ściana południowa prezbiterium przedstawia Hermolausa Ligęzę, podskarbiego wielkiego koronnego; Jana Ligęzę, wojewodę łęczyckiego, Feliksa Ligęzę, arcybiskupa lwowskiego, a także – prawdopodobnie – Jana Ligęzę, syna Jana wojewody łęczyckiego.
Prezbiterium kościoła zajmują zakonne stalle umieszczone przy ścianach po lewej i prawej stronie. Wykonano je z drewna dębowego wg projektu Zygmunta Hendla z Krakowa. Stalle składają się z siedmiu siedzisk obudowanych skrzyniowo, z wysokimi zapleckami i wąskim baldachimem. Całość jest bogato rzeźbiona. Motywy dekoracyjne nawiązują do baroku i regencji.
W prezbiterium ustawiono również drewnianą chrzcielnicę o barokowych cechach formalnych charakterystycznych dla XVII w. Posiada ona formę kielicha z pokrywą zwieńczoną ornamentem złożonym z liści akantu i odwróconej szyszki.”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Rzeszowie#Prezbiterium
Podsumowanie
Zapraszam do innych miejsc, które zwiedziłam w Rzeszowie, podczas mojej krótkiej wizyty w maju 2023.
Johanka