Ilekroć tu przejeżdżałam, jadąc do mojej Cioci w Zabrzu, ten budynek i drugi po drugiej stronie ulicy – mnie zachwycały. Z drogi i perspektywy auta nie widać, że fronty tych dwóch domów zdobią postaci kogoś świętego, do końca nie wiem czy to Matka Boska czy Św. Barbara, jak być może jest…
Nie są one budynkami w tytułu felietonu, ale zasługują na pokazanie.
Stalowe domy w Zabrzu Rokitnicy
Wiele razy tu przejeżdżałam, przyznam się bez bicia, że nie wiedziałam o istnieniu tych domów .
Ale jak wiecie, jestem zwolennikiem turystyki spontanicznej i natrafiłam na ten zabytek przypadkiem.
Wyczytałam, że pierwszy stalowy dom, zwany żelaznym domem, to budynek o stalowych ścianach, wybudowany w Zabrzu w 1927 na dawnej ulicy Friedhofstrasse , obecnie Cmentarna. Muszę go odnaleźć jak będę następnym razem.
Powstał w rekordowym czasie, mianowicie w 26 dni z zespawanych prefabrykowanych płyt stalowych odlanych w hucie Donnersmarcka.
Te domy, które Wam opisuję, powstały w okresie 1928-1929 w Rokitnicy przy ulicy Szafarczyka (nr 40-42, 41-43, 44-46 i 45-47).
Zespół osiedla robotniczego, tzw. Kolonia Hr. Ballestrema
Trzeba koniecznie podkreślić. że to osiedle to wzorcowy przykład tzw. architektury patronackiej.
Hrabia Franciszek von Ballestrema wyszedł na przeciw problemom mieszkanowych pracownikom niedaleko położonej kopalni Castellengo.
Architekt z Berlina, Hans von Poellnitz zaprojektował to osiedle na początku XX wieku na polecenie Hrabiego, a działania pana architekta w zakresie budowli z tzw. murem pruskim wsparł Albert Kucharz.
W momencie powstania uchodziło za jedno z najnowocześniejszych nie tylko w tym miejscu, ale i w całej Europie. Pozwoliło kopalni Castellengo, która została otwarta w 1899 roku na szybki rozwój, bo załoga miała gdzie mieszkać.
Osiedle powstawało w trzech etapach : 1905-1908;1912-1915 a potem na lata 30 te.
Pierwszy etap obejmował powstanie zabudowy między ówczesnymi ulicami Wieczorka i Rewolucji Październikowej , budynek szkoły i niewielki obszar między ul.Dzierżyńskiego, Prostą , Szafarczyka a Śniadeckich.
Drugi etap to centralna część osiedla, przedszkole lokalne i trzy wielorodzinne budynki od północy.
Lata 30 te to rozwój osiedla w kierunku na północ od tego skweru. Lata 60 te XX wieku to wybudowanie zespołu sportowego, a w latach 80 tych pawilon handlowy.
Na południe jest skwer miejski, który nawiązuje charakterem do plant miejskich. Ogródki przy domach planowano by nadać idylliczny kształt osiedlu. Proszę spojrzeć na zdjęcia powyżej.
Nie robiłam dużo, bo trwa tam przebudowa.
Stalowe domy, proszę zwrócić uwagę na elewację
Podsumowanie
Śląsk to nie tylko familoki i typowo górnicze miasta, są perełeczki jak te Stalowe domy w Zabrzu Rokitnicy.
Zapraszam Was na mój ukochany Śląsk, warto odkrywać te miejsca, póki jeszcze są , ale patrząc z perspektywy, ile już wytrzymały za mojego życia jeszcze zdążę je ponownie odwiedzić.
Ruszamy z kanapy ! Kierunek Górny Śląsk!
Polecam Wam
Johanka
Wyjazd z osiedla
PS. Ten nietypowy budynek napotkałam wyjeżdżając z osiedla gdzie są Stalowe Domy. Chyba części budynku brakuje, nie znam jego historii, ale coś musiało się stać, że brakuje proporcjonalnie jego części.
