Kiedy zaparkowaliśmy w cichy niedzielny sierpniowy poranek w Środzie Wielkopolskiej, zaparkowaliśmy niedaleko tego kościoła.
Jest on piękny, aż zapiera dech.
Bazylika kolegiacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Środzie Wielkopolskiej
„Bazylika kolegiacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Środzie Wielkopolskiej – kościół gotycki z początku XV wieku. Rozbudowany na przełomie XV/XVI wieku przez dobudowanie naw bocznych i wieży. W połowie XVI wieku zwieńczenie wieży attyką renesansową. 1598–1602 dobudowano od południa renesansową kaplicę grobową Gostomskich. W nawach sklepienia gwiaździste, w prezbiterium krzyżowo–żebrowe.
- W późnorenesansowym głównym ołtarzu sześć renesansowych figur świętych (św. św. Piotra, Pawła, Wacława, Kazimierza, Barbary i Katarzyny) i obraz Wniebowzięcia NP Marii nieznanego malarza, oparty na kompozycji Petera Paula Rubensa, w zwieńczeniu obraz Madonny z Dzieciątkiem włoskiego malarza Catharini z XVI wieku.
- Na ścianach prezbiterium dwa obrazy ze szkoły flamandzkiej, XVII wiek: Podniesienie Krzyża i Zaparcie się św. Piotra.
- Stalle późnogotyckie z fundacji biskupa Jana Lubrańskiego wykonane 1519–1522 przez braci Jana i Leona z Wrześni.
- Na belce tęczowej późnogotycka polichromowana grupa pasyjna z początku XVI wieku.
- W ołtarzach bocznych włoski obraz Świętej Rodziny z około 1670 i w rokokowej ramie obraz Michała Archanioła 1654, ze szkoły wielkopolskiej.
- W ścianach trzy renesansowe płaskorzeźby, przypuszczalnie pozostałość ołtarza albo sacramentarium: Bóg Ojciec, Ostatnia Wieczerza i Duch Święty oraz renesansowa płyta nagrobna Ambrożego Pampowskiego, wojewody sieradzkiego (zmarłego 1510).
- w nawie głównej świecznik-pająk z kryształu weneckiego.
- W filarze tablica pamiątkowa księdza Augustyna Szamarzewskiego, mansjonarza średzkiego, 1857–1887, jednego z pionierów ruchu spółdzielczego w Wielkopolsce.
- Renesansowa kaplica Gostomskich, fundacji Hieronima Gostomskiego wojewody poznańskiego, na planie ośmioboku, nakryta ośmiodzielną kopułą. Portal z kratą z brązu, dzieło mistrza gdańskiego Krzysztofa Olendorfa z 1598. W kaplicy znajdują się dwa nagrobki. Pierwszy – przyścienny, wczesnobarokowy, z brunatnego i różowego marmuru, piętrowy nagrobek Anny z Ostrorogów Sieniawskiej (zmarłej 1584); na nagrobku tablica inskrypcyjna jej córki wojewodziny Urszuli Gostomskiej; drugi – nagrobek dziecięcy z brunatnego i różowego marmuru należy do Zygmunta Stadnickiego. Oba nagrobki są puste a zmarli pochowani są w krypcie pod kaplicą. W ołtarzu dwa obrazy szkoły włoskiej: Święta Trójca z XVII wieku i Święta Rodzina z XVI wieku. Kaplica obecnie pełni funkcję Kaplicy Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu.
Decyzją Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów 16 grudnia 2021 podniesiono rangę kościoła do bazyliki mniejszej[2].”
źródło : https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_kolegiacka_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Środzie_Wielkopolskiej
Proboszczowie na przestrzeni lat
„Proboszczowie i prepozyci średzcy:
- Dytryk (XIV w.; nie był prepozytem)
- Bartłomiej Rynek: 1423-1426
- Władysław Oporowski: 1426-1448
- Stanisław Pleszewski: 1448 – 1494
- Bernard Lubrański: 1494 – 1499
- Paweł Szydłowiecki: 1500 – 1505
- Mikołaj Żukowski : 1505 – 1509
- Jan Łaski: 1509 – 1510
- Mikołaj Żukowski: 1510
- Andrzej Krzycki: 1510 – 1527
- Mikołaj Jaktorowski: 1527 – 1539
- Jakub Wedelicki z Obornik: 1539 – 1555
- Piotr z Poznania: 1555 – 1569
- Ventricius Jan z Poznania: 1569 – 1584
- Piotr Lilia: 1585 – 1604
- Maciej Łubieński: 1606 – 1627
- Stanisław Sierakowski: 1627 – 1636
- Krzysztof Charbicki: 1636 – 1639
- Teofil Wolicki: 1794 – 1828
- Marceli Weychan: 1830 1890
- Ludwik Jażdżewski: 1890 – 1911
- Mieczysław Meissner: 1911 – 1936
- Stanisław Janicki: 1936 – 1940
- Jan Krajewski: 1945 – 1979
- Aleksander Rawecki: 1979 – 2010
- Janusz Śmigiel: od 2010″
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_kolegiacka_Wniebowzięcia_Najświętszej_Maryi_Panny_w_Środzie_Wielkopolskiej
Podsumowanie
Zapraszam na kolejne relacje ze Środy Wielkopolskiej, miasto jest piękne.
Johanka