We wtorek 17 kwietnia w Siemianowicach Śląskich odbyła się konferencja z udziałem przedstawicieli władz samorządowych, parlamentarzystów oraz mieszkańców Górnego Śląska. Debatowano nad problemem zadłużenia czynszowego w gminnych zasobach mieszkaniowych.
Kto ma największe problemy z płaceniem czynszu?
Dłużnikami czynszowymi są nie tylko samotne emerytki z najniższą emeryturą. Trudno się dziwić, że dla nich czynsz jest mniej istotny niż leki i jedzenie. Największym problemem są osoby maksymalnie wykorzystujące pomoc socjalną, ukrywające dochody i śmiejące się z konsekwencji, bo „co im mogą zrobić, skoro nic nie mają?”.
W jaki sposób gminy mają sobie radzić z problemem zadłużenia mieszkańców?
Z kilku rozwiązań jakie padły podczas konferencji warto zauważyć następujące:
- Bony mieszkaniowe wypłacane przez państwo, które będą wpływać bezpośrednio na konta gminy. Rozwiązanie to nie powoduje, że lokatorzy zaczną płacić, ale może zracjonalizować wydatki ze środków publicznych związane z zaległościami czynszowymi.
- Zaostrzenie prawa. Obecnie eksmisja na bruk praktycznie nie wchodzi w grę, ale czy nie warto zastanowić się nad wprowadzeniem realnej procedury, która w przypadku braku chęci współpracy ze strony lokatora mogłaby skutkować pozbawieniem go mieszkania? Jeśli dłużnik nie będzie chciał spłacać rat, odpracować długu ani nie zmobilizuje go częściowe umorzenie zaległości, może groźba utraty dachu nad głową skłoni go do płacenia?
- Indywidualne podejście do sprawy. Wydaje się, że to najbardziej skuteczne, ale wymagające zaangażowania ze strony urzędników. Człowiek to nie tylko cyferki, ale przede wszystkim problemy. Reagować powinno się w momencie kiedy pojawią się zaległości. Przy pierwszym braku wpłaty można spytać „dlaczego?” i od razu spróbować pomóc. Nie czekając na wzrost zaległości możemy poradzić sobie z problemem zanim przerośnie możliwości lokatora i gminy. Warsztaty ekonomiczne, które pomogą takiej osobie efektywnie znaleźć pracę czy chociażby racjonalniej zarządzać budżetem domowym mogą przynieść lepsze efekty niż groźba konsekwencji prawnych.
Jak pogodzić fiskalizm i solidarność społeczną? Jak wyważyć potrzeby budżetów gmin i zadłużonych lokatorów? Niewątpliwie potrzebne są rozwiązania ustawowe i istnieje takie ryzyko, że nawet jeśli ze strony samorządów pojawią się dobre i realne propozycje, to nie będzie szansy na ich realizację w Sejmie.
Czytaj więcej o innych problemach mieszkaniowych seniorów.
Autor: Bartosz Dudzik, student prawa, działacz społeczny