Jak wiecie tegoroczna majowa wyprawa Johanki nie miała planu ( jak zwykle ).
Jedyne co postanowiłam z ukochanym małżonkiem Johanki -który jest świetnym kierowcą – to zwiedzić miejsca i miasta gdzie jeszcze nigdy nie byliśmy. Marzyłam o odwiedzeniu Konina, co też uczyniliśmy, dzięki mężowi – mistrzowi kierownicy.
Konin jest zbyt piękny, by omówić go w jednym felietonie i polecić jego odwiedzenie, zatem pozwólcie Drodzy Sympatycy, ze podzielę opowieść o cudownym mieście na kilka etapów.
Pierwszym z nich będzie opisanie dawnej Synagogi, na którą natrafiłam podczas zwiedzania. Niedawno mieściła się tam biblioteka, lecz obecnie jest nieczynna . Znajduje się na ulicy Mickiewicza.
wnętrze przez szybę.
Kilka słów o historii
Budynek synagogi wzniesiono w latach 1825-1829, wpisany został do specjalnego rejestru zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego.
Postał na miejscu, gdzie stał budynek starszej synagogi. W okresie 1878-1883 trwały prace budowlano remontowe, podczas których budynek udekorowano orientalną elewacją, dodano słupy bimy , sklepienie, dobudowano dwukondygnacyjną salę , gdzie na piętrze był babiniec, a na parterze umiejscowiono przedsionek.
Dobudowana sala i przedsionek połączył główny budynek synagogi oraz nowo wybudowany budynek synagogi ze szkołą talmudyczną ( bejt ha-midrasz) . Od strony zachodniej był budynek rytualnej łaźni zwanej mykwą.
Żydowski talmudyczny „dom nauki” („bes medresz” – „bet ha-midrasz”) znajdujący się obok synagogi, zbudowany w 1883 roku został zburzony w 2016 roku.
II Wojna Światowa
Nie muszę pisać z jakich względów ideologicznych w roku 1939 hitlerowcy zdewastowali synagogę, łącznie z profanacją synagogi wielkiej zwanej szil, gdzie urządzili magazyn i stajnie.
Spalono całe wewnętrzne wyposażenie.
Jest to bardzo smutne.
W okresie powojennym budynek stał pusty wiele lat.
W latach osiemdziesiątych ( 1984-88) przeprowadzono gruntowny remont, wtedy też zadbano, by synagoga odzyskała dawny wygląd. Miała być przeznaczona na potrzeby Biblioteki Wojewódzkiej w Koninie. Obecnie budynek stoi nieużytkowany.
Kilka słów o budynku
Sam budynek jest murowany i ma plan prostokąta. Styl budowli możemy określić jako mauretańsko bizantyjski.
Wewnątrz w sali głównej jest kolebkowe sklepienie czterokierunkowe wsparte na czterech kolumnach, pomiędzy którymi stała bima.
Pierwotnie sklepienie malowano ornamentem zbliżonym do okuciowego, zaś obecnie wykonane jest z drewna modrzewiowego.
Na ścianie wschodniej był bogaty zdobiony Aron ha-kodesz, który wcześniej znajdował się w starej synagodze.
Obecnie pozostaje on zamkniętą drewnianymi drzwiczkami wnęką.
Przed synagogą jest świetnie zachowany płot, stylizowany, kuty, z licznymi gwiazdami Dawida.
Podsumowanie
Zapraszam Was do zwiedzenia tego miejsca, te ślady dawnej historii gasną na naszych oczach, za parę lat nie będzie ich wcale. Warto zatem ruszyć się z kanapy o aktywnie poznać Konin, a szczególnie ten obiekt.
O rzeczach wartych zobaczenia w tym mieście będę pisała w osobnych felietonach.
Kierunek : Konin
Johanka
Wyjaśnienia pojęć, jakich użyłam w felietonie
Bima
bima- to podwyższone miejsce synagogi, z którego odczytywana jest Tora oraz księgi prorockie i prowadzone są modlitwy. Ma zazwyczaj kształt czworo- lub ośmioboczny i jest otoczona balustradą. Dostępna poprzez schodki z jednej lub dwóch stron.
Babiniec
babiniec- to staropolskie określenie kruchty, przedsionka przeznaczonego dla kobiet żebrzących , w którym nauk katechezy mogli słuchać ci, których uważano za heretyków lub Żydzi. Nazwa może oznaczać pomieszczenia przeznaczone dla kobiet lub żeńskiej służby w synagogach ,cerkwiach i dużych dworach.
Aron ha-kodesz
„Aron ha-kodesz (hebr. ארון הקודש „święta arka”) – w synagodze szafa ołtarzowa w postaci ozdobnej drewnianej skrzynki służąca do przechowywania zwojów Tory, czyli rodału. Jeden z najważniejszych elementów wyposażenia głównej sali modlitwy, stojący na osi ściany skierowanej w stronę Jerozolimy, w Europie na ścianie wschodniej. Kształt, oprawa szafy i ornamenty aron ha-kodeszy zależne były od epoki i kraju, w którym zostały wykonane. W Polsce bywały one jedno-, dwu- lub trzykondygnacjowe, murowane lub drewniane.
Aron ha-kodesz przysłonięty jest zasłoną zwaną parochet, zdejmowaną podczas modlitw. Nawiązuje on do bram prowadzących do sanktuarium Świątyni Jerozolimskiej. Parochet składa się z centralnego kawałka materiału zwanego lustrem oraz dwóch pasów z innej tkaniny po bokach, które symbolizują kolumny w Świątyni. W dziewiątym dniu miesiąca Aw, będącym pamiątką zburzenia Jerozolimy, zawiesza się czarny parochet, natomiast w Rosz ha-Szana i Jom Kipur – biały. Z kolei na parochecie zawiesza się kaporet – pas tkaniny symbolizujący wieko Arki Przymierza.”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Aron_ha-kodesz
Gwiazda Dawida
„Gwiazda Dawida (מָגֵן דָּוִדmagen Dawid), zwana też tarczą Dawida[1][2] – sześciopromienna gwiazda (heksagram) złożona z dwóch zachodzących na siebie trójkątów równoramiennych (najczęściej równobocznych) obróconych względem siebie. Wierzchołki gwiazdy Dawida w przypadku trójkątów równobocznych leżą na okręgu w punktach odpowiadających parzystym godzinom na tarczy zegara. Przez Żydów zwana tarczą Dawida, w gnozie i innych systemach wiedzy ezoterycznej znana jest jako pieczęć Salomona.”
źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazda_Dawida